Omikronvariant: de naam staat vast, maar dat is ongeveer het enige

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de nieuwe coronavariant B.1.1.529 ingedeeld in de categorie "zorgelijke varianten". De reden is dat deze variant die vooral in Zuid-Afrika en Botswana rondwaart zich sneller lijkt te verspreiden dan andere varianten, concludeert een WHO-werkgroep van coronaexperts.

De WHO heeft deze variant ook een makkelijker uit te spreken naam dan de letter-cijfercombinatie gegeven: hij gaat het spraakgebruik in als de omikronvariant, naar de Griekse letter o, net zoals de deltavariant naar de Griekse d werd genoemd.

Hoogleraar virologie en OMT-lid Marion Koopmans deed mee aan het WHO-overleg. "Wat we in ieder geval zien is een snel verspreidend virus. Wat we niet weten is bijvoorbeeld of hij nog besmettelijker is dan de deltavariant", zei ze in Nieuws en Co. Dat wordt nu in laboratoria in Zuid-Afrika onderzocht. Het kan nog weken duren voordat de resultaten bekend zijn en in hoeverre de huidige coronavaccins er bescherming tegen bieden.

Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat een infectie met de omikronvariant een ernstiger ziektebeeld oplevert dan besmetting met de deltavariant. "In theorie zou het kunnen dat dit virus minder ernstige klachten veroorzaakt. We moeten dat echt nog leren van de studies die ze in Zuid-Afrika doen", zei Koopmans.

Volgens de WHO staat al wel vast dat een besmetting met een PCR-test kan worden aangetoond.

Verzwakte afweer

De Zuid-Afrikaanse collega's van Koopmans hebben verschillende theorieën over het ontstaan van deze variant. Een daarvan is dat mensen met een verzwakte afweer de infectie niet goed kunnen indammen. "Die hebben het virus veel langer bij zich en in die mensen kan het virus dan veranderen."

Daarbij denken de Zuid-Afrikanen vooral aan hiv-patiënten. Zuid-Afrika heeft een grote groep mensen met hiv, op een manier die minder goed onder controle is dan de hiv-patiënten in Europa, zei Koopmans. "Hun nummer 1-hypothese is dat dat een mogelijke bron is."

Overhaaste maatregelen

De WHO heeft gewaarschuwd voor overhaaste maatregelen, zoals het stilleggen van het vliegverkeer met Zuid-Afrika en andere landen in het zuiden van Afrika. Maar daar werd niet naar geluisterd. Nederland en veel andere landen hebben het vliegverkeer met die regio toch stilgelegd.

Koopmans snapt dat. "Als je iets wil doen om de verspreiding af te remmen, is het wel zaak om dat nu te doen", zei ze bij Nieuws en Co, maar ze verwacht dat de verspreiding uiteindelijk niet is tegen te houden.

Beurzen

De ontdekking van de omikronvariant veroorzaakte een negatieve stemming op de Europese beurzen. De AEX daalde met 3,2 procent. De beurzen in Frankfurt, Londen en Parijs leverden tot 4,8 procent in.

De angst voor nieuwe reisbeperkingen trof vooral de luchtvaartmaatschappijen. Air France-KLM raakte aan het Damrak bijna 10 procent aan beurswaarde kwijt. Lufthansa verloor verder zo'n 12 procent in Frankfurt.