Studenten kampen met mentale problemen: 'Docent kon mij niet helpen'
Hulp bieden aan studenten met mentale problemen is soms lastig omdat docenten de problemen niet altijd herkennen of te weinig op de hoogte zijn van de ondersteuningsmogelijkheden die de universiteit biedt. Dat stellen programmaleider studentenwelzijn Rianne van der Zanden en oud-student Kanysha Hilberink, die tijdens haar studie last had van mentale problemen.
"Ik had vooral heel veel last van buikpijn", zegt Hilberink in radioprogramma Nieuws en Co. Ze kampte tijdens haar afstuderen met prestatiedruk. "Mijn glas zat gewoon vol en op gegeven moment liep dat over. Ik zat echt met tranen achter mijn laptop."
Ze is lang niet de enige. Uit een gezamenlijk onderzoek van het Trimbos-instituut, het RIVM en GGD GHOR Nederland onder studenten blijkt dat een meerderheid (62 procent) van de deelnemende studenten veel of heel veel stress ervoer in de vier weken voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst.
Volgens het onderzoek is de studie de belangrijkste bron van stress bij studenten die laten weten veel stress te ervaren (72 procent). Het is het eerste keer dat een groot landelijk onderzoek is gedaan naar het mentale welzijn van studenten.
Prestatiedruk
Hilberink zegt over de prestatiedruk te hebben gesproken met haar docent. "Ik zei niet te weten bij wie ik moest zijn en hoe ik dit moest oplossen. Maar mijn docent zei: 'Als het niet lukt, kan ik je daar ook niet bij helpen.' Voor haar leek het halen van mijn diploma belangrijker dan hoe het met mij ging."
Ook programmaleider studentenwelzijn Rianne van der Zanden van de Erasmus Universiteit hoort verhalen over docenten die niet altijd weten hoe ze om moeten gaan met mentale problemen van studenten. "Docenten zijn het eerste aanspreekpunt. Wij zien dat niet alle docenten evenveel oog hebben voor mentale problemen", vertelt zij in het radioprogramma.
Ook merkt zij dat docenten te weinig op de hoogte zijn van mentale ondersteuningsmogelijkheden die de universiteit biedt voor studenten. "Dat schort er nog wel eens aan. Heel veel universiteiten hebben ondersteuningsmogelijkheden voor studenten, maar die zijn niet altijd bekend. Zowel bij studenten als bij docenten."
Het onderzoek werd dit voorjaar uitgevoerd. Hoewel expliciet wordt benoemd dat ook vóór de coronacrisis al bezorgdheid bestond over de mentale gezondheid van studenten, erkennen de onderzoekers dat de coronacrisis de resultaten wel heeft beïnvloed.
Vooral het gevoel van eenzaamheid is een groter probleem geworden voor studenten, zegt Van der Zanden. "Het is er zeker niet beter van geworden, zagen wij ook in eigen onderzoek dat onze universiteit deed." Hoewel voor veel groepen eenzaamheid in de coronaperiode een probleem is, ervaren studenten hier nog meer problemen mee, stelt zij. "Ze hebben hun leeftijdsgenoten nodig om hun identiteit te ontwikkelen en om zich prettig te voelen. Voor studenten komt het ontzettend hard aan als je dan met een lockdown te maken krijgt. Ze raken gefrustreerd dat ze hun vrienden en medestudenten niet kunnen ontmoeten."
Praten over problemen
Met Hilberink gaat het inmiddels beter. Ze stopte tijdelijk met haar studie en ging een jaar daarna weer verder. "Ik heb nu een hele fijne baan, maar het heeft even geduurd voordat ik kon zeggen: het gaat goed met mij." Zij zegt dat vooral praten haar geholpen heeft en wil dat ook uitdragen naar anderen. "Je zit er niet alleen mee. Er zijn heel veel studenten die in mijn positie hebben gezeten. Uiteindelijk ga je je heel erg afsluiten dat is niet nodig, want samen kom je zoveel verder dan als je alleen op je kamertje zit."
Demissionair minister Van Engelshoven (Onderwijs) zegt in een eerste reactie op het onderzoek "met grote urgentie" met de uitkomsten aan de slag te gaan met studenten, hogescholen, universiteiten, de ggz en de onderzoekers.
Het onderzoek naar het mentale welzijn van studenten wordt de komende jaren herhaald. De onderzoekers zeggen daarmee ook na te willen gaan in hoeverre de invloed van de coronacrisis aanwezig blijft.
