Roep om noodopvang Heumensoord snel te sluiten: 'Volstrekt ongeschikt'
De noodopvang voor Afghaanse evacués in Heumensoord moet snel dicht, de opvang is niet geschikt om langdurig mensen in onder te brengen. Dat zeggen de voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, Jacobine Geel, en de Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen.
De noodopvang in het Gelderse Heumensoord werd twee maanden geleden in gebruik genomen en moet eigenlijk per 1 januari dicht. Maar omdat de druk op de asielopvang zo groot is, zijn Geel en Van Zutphen bang dat dat niet gaat lukken. In een brief aan demissionair staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie roepen ze haar op zich toch aan die termijn te houden. Ze noemen Heumensoord "volstrekt ongeschikt" om langer dan een paar weken te verblijven.
Geel noemt Heumensoord in een toelichting op NPO Radio 1 "net iets meer dan een tentenkamp". De noodvoorziening is volgens haar geschikt om 2, 3, of 4 weken te verblijven, maar niet veel langer. "Er is gebrek aan wat het leven leefbaar maakt, en dat kun je niet verdragen als het perspectiefloos is."
Beiden constateren dat er een groot gebrek is aan privacy voor de bewoners. Zo hebben de verblijven in de paviljoens op het terrein geen plafonds en alleen dunne scheidingswanden. "Alle leefgeluiden, waaronder gesprekken en huilende kinderen, zijn voor iedereen hoorbaar", schrijven ze in de brief.
Gezondheidsproblemen
Ook is de opvang volgens het college en de ombudsman niet geschikt voor de koude wintermaanden. En doordat de Afghanen niet weten waar ze aan toe zijn, hebben ze last van gezondheidsproblemen zoals stress, slapeloosheid en depressie. "Dat heeft ook een negatieve impact op het integratieproces. Daarom is uitzicht op ander, structureel verblijf hard nodig."
Geel en Van Zutphen, die Heumensoord eind vorige maand bezochten, zeggen dat het niet ligt aan de medewerkers en vrijwilligers van het COA en de andere instanties. "Zij doen er echt alles aan om het leed van de bewoners wat te verzachten."
Het college en de ombudsman wijzen erop dat Nederland een bijzondere verantwoordelijkheid heeft voor de mensen die in de noodopvang zitten, maar dat de omstandigheden er slechter zijn dan in een gewoon asielzoekerscentrum.
Reactie staatssecretaris
In een reactie op de noodkreet erkent staatssecretaris Broekers-Knol dat de situatie in Heumensoord niet ideaal is, maar omdat de reguliere opvanglocaties vol zitten is deze vorm van noodopvang volgens haar wel hard nodig. Ze noemt het belangrijk dat iedereen onderdak krijgt en zegt dat er hard wordt gewerkt om voldoende capaciteit in de reguliere opvang te creëren. Of Heumensoord echt uiterlijk 1 januari dichtgaat, kan ze nog niet zeggen.
In 2016 brachten de voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens en de Nationale ombudsman ook al een gezamenlijk bezoek aan de toenmalige noodopvang Heumensoord. Ze stelden toen vast dat een dergelijke grootschalige opvang schadelijk is voor de veiligheid en gezondheid van de asielzoekers.
Ook deden ze de dringende aanbeveling om de locatie niet opnieuw, op grote schaal, in gebruik te nemen. Door de stroom mensen die na de machtsovername van de Taliban wegwilde uit Afghanistan en de druk op de reguliere azc's zag demissionair staatssecretaris Broekers-Knol zich gedwongen Heumensoord toch weer in gebruik te nemen.
