Meeste coronagevallen in Limburg, 'provincie heeft in hele epidemie al hoge cijfers'
Een noodkreet uit de ziekenhuizen en de hoogste besmettingscijfers van het land: Limburg lijkt nu het middelpunt van de nieuwe coronapiek. De besmettingscijfers lagen in de zuidelijke provincie vanaf het eerste moment hoog, antwoordt Christian Hoebe van de GGD Zuid-Limburg en de Universiteit Maastricht op de vraag waarom Limburg een coronabrandhaard is. "In de gehele epidemie scoort Limburg al slechte cijfers."
De vijf Limburgse ziekenhuizen maken zich grote zorgen, bleek vandaag opnieuw. In een gezamenlijke brief aan demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid schrijven ze dat ze rechtsreeks afstevenen op een zorginfarct en dat het hele systeem vastloopt.
Toen vijf weken geleden de coronaversoepelingen ingingen, stond Limburg er al redelijk slecht voor, zegt Hoebe. "Sindsdien zijn de coronacijfers elke week verdubbeld. Dan kom je dus hoger uit dan de rest van Nederland."
Daarnaast spelen capaciteitsproblemen de ziekenhuizen parten, zegt bestuursvoorzitter David Jongen van het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen. "Er is minder capaciteit, omdat het ziekteverzuim onder het zorgpersoneel hoog is met gemiddeld 10 procent. Er zijn afdelingen waar 14 tot 15 procent van het zorgpersoneel zich ziek heeft gemeld."
Vaccinaties
Een andere oorzaak is de vaccinatiegraad in Zuid-Limburg, die met 80 procent van de 18-plussers lager ligt dan het landelijke gemiddelde van 84,1 procent. Bovendien wonen in die regio relatief veel ouderen en bij de groep van 70 jaar en ouder beschermt de vaccinatie inmiddels iets minder goed. In de regio Limburg-Noord is de vaccinatiegraad overigens in lijn met het landelijk gemiddelde: 84 procent.
"We hebben hier wellicht meer ouderen, maar we deden ook goed mee in de disco-piek", zegt epidemioloog Hoebe over de korte besmettingsgolf in de zomer. In de huidige piek zijn alle leeftijden en sectoren vertegenwoordigd. Zo zijn er coronaclusters bij verpleeghuizen, maar ook in de horeca en de zorg.
Verenigingen
Limburg is ook de provincie met een rijk verenigingsleven. Veel mensen zijn lid van een fanfare, koor of carnavalsvereniging. In de eerste coronagolf in 2020 bleek dat een van de oorzaken te zijn van de snelle verspreiding van corona.
Het onderzoek daarnaar, dat werd uitgevoerd door Hoebe, liet zien dat vooral mensen die lid zijn van meerdere verenigingen sneller contact hebben met anderen en daardoor een grotere kans op een besmetting hebben. Volgens Hoebe speelt dat nog steeds.
Maar soms is het ook gewoon gissen waarom in sommige gemeenten de besmettingscijfers al wekenlang hoog zijn. Zoals in Gennep, waar uit het bron- en contactonderzoek van de GGD geen duidelijke besmettingsbron naar voren komt. De gemeente heeft inmiddels alle carnavalsactiviteiten die gepland stonden voor 11 november verboden.
Operaties uitstellen?
Intussen lukt het de Limburgse ziekenhuizen naar eigen zeggen mondjesmaat om coronapatiënten naar andere regio's te verplaatsen. Ze voelen zich in de steek gelaten. "Dat kan ik mij goed voorstellen", zegt Ernst Kuipers, verantwoordelijk voor de landelijke spreiding van coronapatiënten. Hij wijst erop dat in alle ziekenhuizen de druk hoog is en ook bij verpleeghuizen inmiddels capaciteitsproblemen zijn.
De grens van wat het Zuyderland Ziekenhuis aankan is nog net niet bereikt, zegt bestuursvoorzitter Jongen. "Maar als we er nog 15 coronapatiënten bij krijgen, en dat gaat gebeuren, dan zullen wij kankeroperaties moeten uitstellen."
