De vervuilende bladblazer verdwijnt, maar het bladblazen niet: 'Neem een hark'

• Daan van den Enden

Zodra de eerste herfstbladeren gaan vallen, is het weer tijd voor gemeentes en particulieren om de bladblazer ter hand te nemen. Het leidt bij veel mensen steevast tot ergernis, vanwege de herrie, de vervuilende uitstoot en ook het effect op de natuur. Nederlandse gemeentes beginnen dat nu ook in te zien, en passen hun aanpak aan.

Volgens Arnold van Vliet, bioloog verbonden aan de Wageningse universiteit, verschraal je de omgeving door bladeren weg te blazen. "Dat is omdat voeding wordt weggenomen uit de bodem. In een normaal ecologisch systeem breken schimmels en bacteriën de bladeren af. Er zit heel veel leven in het verrottende blad. En die beestjes trekken ook weer vogels aan."

En dan is er het lawaai. Emma Voerman (59) uit Doorwerth (Gelderland), kan erover meepraten. Zij deelde haar ergernis op Twitter. "Ze waren op de parkeerplaats van mijn flat en aan de andere kant langs de doorgaande weg bezig. Ik ben slechthorend en draag gehoorprotheses. Ik kan daardoor ook niet goed richting horen waardoor het een tijdje duurt voordat ik door heb waar het vandaan komt."

Voerman zegt daar lang last van te hebben. "Ik heb ook last van oorsuizen en dat speelt dan heel erg op. Dan helpt het ook niet om mijn gehoorprotheses uit te doen. Het duurt dan een halve tot een hele dag voordat ik die suizen onderdrukt heb."

Ten slotte is er de uitstoot. Bladblazers blazen giftige stoffen als stikstofdioxiden en fijnstof de lucht in, schadelijk voor mens en klimaat. Uit Amerikaans onderzoek bleek dat viertakt- en tweetakt-varianten van de bladblazer meer verontreinigende stoffen uitstoten dan een Ford F-150 SVT Raptor, een pick-up met een gewicht van bijna 3000 kilo.

Gemeenten zijn ermee bezig

Deze irritaties spelen al langer, maar een algeheel verbod zit er niet in, zei toenmalig milieuminister Van Veldhoven in een Kamerbrief van januari 2020. De minister wees daarin op Europese regels. Wel kunnen gemeenten de vervuilende blazers 'uitfaseren', door bijvoorbeeld bij het uitgeven van nieuwe opdrachten milieuvriendelijker methoden te eisen.

Ook kunnen gemeenten burgers verbieden om op bepaalde tijden of plekken een bladblazer te gebruiken. "Ik vind het niet de taak van de nationale overheid om hier in te treden, maar ik wil wel dit onderwerp bij de gemeenten via de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) onder de aandacht brengen", schreef Van Veldhoven.

Een woordvoerder van de VNG weet niet of Van Veldhoven dit daadwerkelijk bij de vereniging gemeld heeft. "Maar ik weet vrijwel zeker dat het niet nodig was, omdat gemeenten hier al mee bezig zijn." Welke gemeenten regels hebben opgesteld over de bladblazers, kan de VNG niet zeggen. In de model-Algemene Plaatselijke Verordening die de VNG voor gemeenten maakt, is geen specifieke bepaling opgenomen. "Maar verschillende gemeenten hebben zelf wel een artikel toegevoegd", zegt de woordvoerder.

Gegevens van het groenbeleid van afzonderlijke gemeenten worden niet door VNG bijgehouden, zegt de woordvoerder. "Gemeenten melden dat ook niet aan ons." Maar volgens Silvester Jonkers van IPC Groen Ruimte, een opleidingscentrum voor het beheer van de openbare ruimte dat veel met gemeenten samenwerkt, gaan steeds meer gemeenten over op een duurzamer groenbeheer. "Deze overgang is een jaar of drie bezig. Dat heeft met vooruitgang van de techniek te maken, maar ook omdat de gemeenten het voorschrijven. Het idee dat alles netjes moet zijn, wordt langzaam verlaten."

En gemeenten gaan ook over op de accublazer. Met geen uitstoot, en een minder hard geluid. "Een tweetakt benzinemotor gaat tot over de 110 decibel, een accublazer blijft net onder de 100 decibel. Dat lijken kleine verschillen, maar dat is best groot. Een toename van 10 decibel wordt namelijk ervaren als een verdubbeling van de waargenomen geluidssterkte."

Maarten Loeffen van Stadswerk, dat kennis uitwisselt tussen gemeentes, zegt dat niet alleen de vervuilende bladblazer verdwijnt. "Ik zie dat in heel veel gemeenten wordt gewerkt aan emissieloos werken in de volle breedte." Hij noemt Amsterdam, maar ook kleinere gemeenten als Bladel, Boxtel en Wageningen waar dit als een extra gunstige aanbestedingsvoorwaarde is opgenomen.

Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam bevestigt dit. "We gaan gefaseerd over naar elektrisch gereedschap. Als oude apparatuur wordt afgeschreven, wordt het vervangen voor elektrisch."

Voor particulieren heeft bioloog Van Vliet een goede oplossing. "Neem een hark. Laat de bladeren dan wel in de borders liggen, of leg ze op een hoop in een hoek van je tuin. Dat biedt een mooie beschutting voor beesten, en een jaar later kun je het overblijfsel als compost gebruiken. Daarbij is harken een stuk gezonder én je houdt een hoop ruimte over in de groenbak."

En egeltjes zitten er warm bij: