Hoge Raad verwijst slepende Yukos-zaak naar gerechtshof Amsterdam
De slepende arbitragezaak tussen Rusland en voormalige aandeelhouders van Yukos Oil is nog niet ten einde: de Hoge Raad vernietigt eerdere uitspraken van het hof en verwijst de zaak naar het gerechtshof Amsterdam om opnieuw behandeld en beoordeeld te worden.
De Russische overheid werd eerder veroordeeld tot het betalen van 50 miljard dollar aan schadevergoedingen aan drie grootaandeelhouders van Yukos Oil, een voormalige olie- en gasmaatschappij in Rusland. Rusland wil dat niet en vocht het besluit aan tot aan de hoogste rechter.
De Hoge Raad stelt Rusland op een punt in het gelijk: het gerechtshof Den Haag heeft - om procedurele redenen - ten onrechte een betoog van Rusland dat de aandeelhouders bedrog zouden hebben gepleegd, buiten beschouwing gelaten. Hierdoor kan er op dit punt inhoudelijk geen oordeel gegeven worden, oordeelt de Hoge Raad. Het gerechtshof Amsterdam moet dit punt opnieuw behandelen en beoordelen.
Geen betalingsverplichting
Andere klachten van Rusland zijn wel verworpen, waarmee de uitspraak van het Haagse gerechtshof op deze punten blijft staan. Rusland hoeft vooralsnog geen schadevergoeding te betalen op grond van eerdere uitspraken. "Uit de uitspraak volgt geen betalingsverplichting", zegt een woordvoerder van de Hoge Raad.
Fraude en belastingontduiking
Yukos Oil werd begin deze eeuw genationaliseerd na de arrestatie en veroordeling van eigenaar Michail Chodorkovski. Hij werd in 2003 veroordeeld voor fraude en grootschalige belastingontduiking en daarop naar Siberië verbannen. Yukos Oil werd vervolgens opgesplitst en geïntegreerd in staatsbedrijf Rosneft.
Deze onteigening was volgens voormalig aandeelhouders van het olie- en gasconcern "illegaal en politiek gemotiveerd". Ze stapten naar het Hof van Arbitrage in Den Haag en na zes jaar procederen oordeelde dat Hof in 2014 dat Yukos Oil inderdaad illegaal was onteigend.
Maar Rusland was en is het daar dus niet mee eens en vocht het besluit aan tot aan de hoogste rechter. Bij de Haagse rechtbank lukte het Rusland eerder de beslissing ongedaan te maken, maar in hoger beroep kregen de gedupeerde aandeelhouders toch gelijk. De zaak belandde bij de Hoge Raad: het schadebedrag is door bijkomende boetes en rentes inmiddels opgelopen tot ruim 57 miljard dollar.
Spanningen
Het besluit van vandaag komt op een moment dat de spanningen tussen Nederland en Rusland oplopen. Zo oordeelde een Nederlandse rechter vorige week dat een collectie Krim-goud niet terugkeert naar het door Rusland bezette schiereiland, maar moet worden overgedragen aan Oekraïne.
Volgens Rusland is dat een politiek gemotiveerde uitspraak. En deze week zette Rusland Volkskrant-correspondent Tom Vennink het land uit wegens oude 'administratieve overtredingen'. De spanning kan nog oplopen afhankelijk van de uitkomst van de Yukos-zaak, maar zo ver is het nog niet.
