Haagse rechter schrapt mega-claim Yukos in het voordeel van Rusland

Rusland hoeft toch geen 50 miljard dollar te betalen aan gedupeerde aandeelhouders van het voormalige olieconcern Yukos. De rechtbank in Den Haag heeft een reeks vonnissen van het eveneens in Den Haag gevestigde Permanente Hof van Arbitrage vernietigd. Volgens de rechtbank was het hof niet bevoegd in deze zaken.

Het hof had in de zomer van 2014 een claim van de aandeelhouders deels toegewezen. Het ging om de grootste in de geschiedenis van internationale arbitrage.

Yukos was de grootste olieproducent van Rusland en eigendom van de miljardair Michail Chodorkovski. Toen hij in 2003 aanstuurde op een fusie met het oliebedrijf Sibneft raakte hij in conflict met de Russische machthebbers. Yukos en Chodorkovski zouden zich schuldig hebben gemaakt aan fraude en belastingontduiking. De beschuldigingen vielen in een tijd dat Chodorkovski de oppositie financieel ging steunen en politieke ambities kreeg. Door belastingaanslagen van miljarden ging het bedrijf failliet en stonden de aandeelhouders met lege handen.

Verdrag niet bekrachtigd

De veroordeling door het hof was op basis van het Verdrag inzake het Energiehandvest (ECT). De rechtbank wijst erop dat Rusland dat verdrag weliswaar heeft ondertekend, maar niet bekrachtigd.

De aandeelhouders kondigden direct na de uitspraak van de rechtbank in Den Haag aan dat ze in beroep gaan bij het gerechtshof in Den Haag. Ze hebben daarvoor drie maanden de tijd.

Rusland prijst het "verstandige oordeel" van de Haagse rechter. "Het recht heeft gezegevierd. De 'aandeelhouders' die de claim hebben ingediend zijn Russische individuen en oligarchen die hun aandelen in Yukos door fraude en oplichting hebben verkregen", staat in een verklaring.

De Nederlandse advocaat Albert Jan van den Berg, die de Russen bijstond, reageert verheugd, "want het scheelt de Russische Federatie en dus ook de Russische gepensioneerden heel veel geld".