Formatiepartijen spreken in Groningen met slachtoffers aardbeving
De gesprekspartners in de formatie zijn tijdelijk verhuisd naar Groningen. Onder leiding van de informateurs Koolmees en Remkes vergaderen de partijleiders van VVD, D66, CDA en ChristenUnie en hun secondanten daar vandaag en morgen in het provinciehuis.
Een deel van de tijd was ingeruimd voor gesprekken over de aardbevingen in de provincie: daarvoor werden gedupeerden, bestuurders, deskundigen en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties uitgenodigd. Tegenover het provinciehuis hebben protestgroepen een scherm opgesteld waarop gesprekken te zien zijn met slachtoffers.
'Dingen versnellen'
VVD-leider Rutte zei dat de ontmoetingen onder meer waren bedoeld om "dingen te versnellen". Volgens hem hebben veel Groningers geen vertrouwen meer in de afwikkeling, omdat die te langzaam gaat.
Ook CDA-voorman Hoekstra erkende dat het te lang duurt: "Ik heb niet de illusie dat we dat met een bezoek vandaag even kunnen oplossen, maar het is wel belangrijk dat we hiernaartoe komen om te laten zien hoe serieus we het nemen."
ChristenUnie-voorman Segers benadrukte dat veel toezeggingen dreigen te verzanden in een bureaucratische molen. "We moeten oppassen te snel te veel te beloven wat we niet kunnen waarmaken, want dat is een recept voor frustratie." En D66-leider Kaag noemde als kernwoorden bij de afhandeling van de problemen "de burger centraal, regie, maatwerk en ruimhartigheid".
Het is voor het eerst dat gesprekken in een kabinetsformatie op een locatie werden gevoerd die te maken heeft met een belangrijke kwestie in de onderhandelingen. Volgens de informateurs willen de partijen op deze manier een begin maken met de beloofde nieuwe bestuurscultuur.
De Groningse commissaris van de koning Paas zei vanochtend dat "het de onderhandelaars helpt de wereld even vanuit Groningen te bekijken". Hij benadrukte dat het nu niet alleen om erkenning en het aanbieden van excuses gaat, maar om uitvoering van goede voornemens. Volgens Paas is het begrijpelijk dat de emoties hoog oplopen, omdat mensen lang aan het lijntje worden gehouden: "Het is om gek van te worden. Het is menens om de kwestie-Groningen op te lossen."
De formatie speelde zich de afgelopen weken al vaker af buiten Den Haag: de hoofdrolspelers trokken zich twee keer terug op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum.
Verdiepende fase
Vorige week zeiden de informateurs dat de formatie nu in een verdiepende fase zit. Over de voortgang komt weinig naar buiten. Wel werd duidelijk dat de vier partijen elkaar naderen bij de aanpak van een van de ingewikkeldste kwesties: het stikstofprobleem. Naar verluidt zijn de partijen bereid oude standpunten los te laten.
Sinds vorige week is dit de langste formatie in de parlementaire geschiedenis. Omdat ze "signalen van ongeduld" uit de samenleving krijgt, vroeg Kamervoorzitter Bergkamp de informateurs deze week om een 'tijdpad'.
Maar Koolmees en Remkes zijn niet van plan met zo'n planning te komen. Rutte zei vandaag te hopen dat de formatie voor het eind van het jaar klaar is en Kaag gebruikte soortgelijke woorden. Volgens Segers zijn de partijen nu echt met de "politieke dilemma's" bezig, maar daarover zijn nog geen knopen doorgehakt.
