Waarom Boris Johnson de rest van de klimaatconferentie de les mag lezen
Als gastland van de klimaattop wil het Verenigd Koninkrijk leiderschap tonen op het internationale podium. In de aanloop naar COP26 presenteerde de Britse regering ambitieuze nationale doelen om te vergroenen. Windenergie speelt daarin een cruciale rol. "Het Saudi-Arabië van de windenergie" is het motto van premier Boris Johnson. Niet alleen omdat het beter voor het milieu is; ook omdat het banen en economische groei oplevert.
Voor het eerst in lange tijd hield de Britse premier een toespraak zonder grapjes. Zelfs toen de Britten onlangs massaal in de file stonden voor de benzinepomp en in de supermarkt lege schappen aantroffen wist hij ze nog aan het lachen te krijgen. Ditmaal was er geen humor te bekennen in zijn boodschap, toen hij zondag de G20 leiders in Rome toesprak over het klimaat.
Eerste land met 'net zero'
"Er zijn geen excuses voor uitstelgedrag", zei hij. "We zien nu al de verwoesting die klimaatverandering veroorzaakt, van hittegolven en droogtes tot bosbranden en orkanen." De 1,5 graad moet binnen bereik blijven, benadrukte de premier. "Wanneer deze klimaattop faalt, faalt alles."
Als gastheer van de klimaattop in Glasgow eist Johnson dat wereldleiders vergaande doelen stellen om hun uitstoot te verminderen. Maar heeft hij het recht om dat van andere landen te verwachten? Het antwoord is ja: zijn regering presenteert vergroeningsplannen die een stuk verder gaan dan de meeste rechtse leiders in de wereld nastreven, inclusief de Nederlandse regering.
En daarmee pakt Johnson door, in de richting die door zijn politieke voorgangers in gang werd gezet. Het Verenigd Koninkrijk was het eerste land ter wereld dat een net zero doel stelde en dit ook in de wet vastlegde. Voormalig premier David Cameron plantte zo'n tien jaar geleden al meer windmolens dan zijn eigen conservatieve partij op dat moment nodig vond.
Johnson, die bekend staat als politiek 'opportunist' die als geen ander traditioneel-linkse Labourstemmers weet weg te snoepen, kent de recente opiniepeilingen: ruim 56 procent van de Britten wil dat de regering meer doet om te vergroenen. Dit, gecombineerd met een politieke strategie die wordt omschreven met de term 'boosterism' (de voorliefde om geld te pompen in grootschalige transportprojecten) heeft in zijn regeringsplannen geleid tot hoge ambities.
Lange traditie van milieu-activisme
Zo staat in de doelstelling om in 2035 het hele land van groene elektriciteit te voorzien, windenergie centraal. De Siemens Garmesa-fabriek in de noordelijke stad Hull is een veel genoemd voorbeeld van hoe een investering in groene technologie ook armere regio's economische groei kan bieden.
De fabriek heeft recent 186 miljoen gekregen om verder uit te breiden. Directeur Andy Skys: "Het zijn niet alleen de 1000 banen hier in de fabriek, maar ook alle toeleveringsketens die daarbij komen kijken, die werkgelegenheid opleveren voor de regio." De directeur wijst trots naar de 81 meter lange windmolenwiek waaraan zo'n twintig man achter hem staat te werken. "Eén klap van zo'n wiek kan één huis de hele dag van energie voorzien."
Maar flink investeren in groene technologie is bij lange na niet genoeg, zegt klimaatexpert Tom Burke. Hij leidt de denktank E3G en adviseerde eerder de Britse regering op het gebied van klimaatbeleid. "Niemand twijfelt aan de persoonlijke motivatie van de huidige premier om te vergroenen. Zijn familie heeft een lange traditie van milieu-activisme en zijn huidige vrouw heeft daar ook een reputatie in. De vraag is of hij dat kan waarmaken en kan omzetten in overheidsbeleid waarbij niemand buiten de boot valt. En daar zijn twijfels over onder experts", vertelt Burke. "Dat gaat over zijn competentie als politicus, niet zijn overtuiging als persoon."
De technologie is er, nu goed beleid nog
Investeren in groene technologie moet gepaard gaan met investeren in een sociale transitie, legt Burke uit. "De grote maatschappelijke veranderingen die ons te wachten staan moeten door de overheid gestuurd worden. Mensen moeten getraind en bijgeschoold worden, zodat niemand zonder werk komt te zitten. Ik heb daar nog geen enkel plan voor gezien, en dat is gevaarlijk want als je maatschappelijk niet iedereen mee krijgt, zullen er altijd mensen zijn die bezwaar maken uit angst dat ze hun inkomen kwijtraken."
En dat is een kwestie die volgens Burke wereldwijd speelt. De technologie is er, maar nu is het aan wereldleiders om dat in goed beleid om te zetten.
Correspondent Fleur Launspach sprak voor dit verhaal ook met de vader van premier Johnson, klimaatactivist Stanley Johnson:
