'Boeren hebben overheid volledig de rug toegekeerd'

Nederlandse veehouders hebben nauwelijks vertrouwen in de overheid, blijkt uit een enquête van I&O Research in opdracht van de Volkskrant. Van de 981 ondervraagden zegt 98 procent geen vertrouwen te hebben in de landelijke overheid. Uit het onderzoek blijkt ook dat de boeren de steun voor hun standpunten onder de algemene bevolking overschatten.

"Veeboeren voelen zich onbegrepen en in het nauw gedrukt. Ze vinden dat zij al genoeg hebben geïnvesteerd om tegemoet te komen aan klimaat- en stikstofeisen", vat I&O het resultaat samen. "In hun ogen wordt de veehouderij in vergelijking met bijvoorbeeld de industrie en de luchtvaart onevenredig belast."

Het ministerie van Landbouw geniet het vertrouwen van slechts 5 procent van de veeboeren en ook het RIVM wordt gewantrouwd. Demissionair minister Schouten (ChristenUnie) scoort met 9 procent iets hoger. Veel meer geloof heeft de sector in actiegroep Farmers Defence Force en brancheorganisatie LTO (48 en 41 procent).

'Onkunde'

Uit eerder onderzoek bleek dat het overheidsvertrouwen de afgelopen jaren sowieso al daalde, maar gemiddeld heeft 42 procent van Nederlanders nog vertrouwen in de instanties. Peter Kanne van I&O noemt het resultaat in deze sector dan ook ongekend.

"Boeren hebben de overheid volledig de rug toegekeerd", concludeert hij. "Al decennialang wordt hen verteld wat ze moeten doen: innoveren, voer aanpassen, schaal vergroten, modern boeren. Ze denken: we doen alles wat gevraagd wordt, en het is nooit genoeg."

Afgerond negen op de tien boeren zijn het eens met de stelling dat de overheid "niets begrijpt van de positie van de veeteeltbedrijven". "De onkunde die in Den Haag zit is enorm groot", zegt een rundveehouder tegen de onderzoekers. "Alles wat met overheid te maken heeft, ervaar ik als zeer negatief."

BBB

Het verloren vertrouwen wordt ook weerspiegeld in de politieke keuze van de veehouders: twee derde van hen zou nu op de BoerBurgerBeweging stemmen. Daarmee is het CDA een belangrijk deel van de historische achterban kwijtgeraakt: slechts 4 procent zou nu voor die partij kiezen, 1 procentpunt meer dan de VVD krijgt onder de beroepsgroep.

BBB-Kamerlid Van der Plas herkent het beeld. "De reactie die ik het meest krijg is dat boeren blij zijn dat ze gewoon gehoord worden. Andere partijen hebben dat laten liggen."

"Boeren willen een lichtpuntje zien. Hoop, die ze de afgelopen jaren niet hebben gehad", vervolgt ze. "Er wordt gedaan alsof ze een probleem zijn, terwijl ze een deel van de oplossing kunnen zijn."

Steun overschat

De enquête laat ook zien dat de veehouders de steun in de samenleving voor hun standpunten overschatten. Bijna driekwart van de ondervraagden denkt dat de Nederlanders achter hun stikstofprotesten staan, terwijl uit het onderzoek blijkt dat het 38 procent is.

Ook zegt slechts een kwart van de boeren zich zorgen te maken over het stikstofprobleem, terwijl dat onder andere burgers 67 procent is. De helft van de Nederlanders denkt dat de veestapel ingekrompen moet worden, terwijl 12 procent van de veeboeren zelf daarvan overtuigd is. Kanne: "Boeren zullen, ook hebben ze het gevoel dat ze al veel gedaan hebben, toch tegemoet moeten komen aan de eisen."

Uit de enquête blijkt overigens ook dat de gemiddelde burger "een weinig accuraat beeld" heeft van de sector. Driekwart heeft geen idee hoeveel mensen er in de landbouw werken (184.000), en het aandeel in de Nederlandse economie wordt schromelijk overschat: gemiddeld schat men bijna 20 procent, terwijl het in feite van 1,4 procent is.