Afghanistan-gezant VS stopt, na drie jaar onderhandelen met Taliban

De Amerikaanse Afghanistan-gezant Zalmay Khalilzad legt deze week zijn functie neer. De 70-jarige diplomaat wordt opgevolgd door zijn rechterhand Tom West. Khalilzad was de afgelopen jaren nauw betrokken bij de Amerikaanse onderhandelingen met de Taliban.

Zo leidde hij onder oud-president Trump de vredesbesprekingen tussen de Taliban en de VS, die uiteindelijk tot een akkoord leidden over de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan. Toen die terugtrekking dit najaar gepaard ging met een razendsnelle militaire opmars van de Taliban, onderhandelde hij in Qatar met vertegenwoordigers van de extremistische beweging over een "politieke regeling".

Minister Anthony Blinken van Buitenlandse Zaken bedankt Khalilzad voor zijn "onvermoeibare inzet" voor de VS, maar de van oorsprong Afghaanse diplomaat krijgt ook kritiek. Volgens persbureau Reuters zeggen bronnen binnen de regering dat hij in de afgelopen drie jaar het gezicht is geworden van het "diplomatiek falen" van de Amerikanen in Afghanistan. Zo zou Khalilzad de Taliban onvoldoende onder druk hebben gezet in vredesbesprekingen.

De gezant zou eigenlijk in mei al stoppen, het moment dat de laatste Amerikaanse troepen volgens de Trump-deal weg hadden moeten zijn uit Afghanistan. President Biden stelde de terugtrekkingsdeadline uit tot 11 september en vroeg Khalilzad voorlopig aan te blijven.

Volgens de diplomaat is nu het juiste moment aangebroken om zijn ontslag in te dienen. In een brief aan minister Blinken, ingezien door onder meer CNN en persbureau AP, schrijft hij dat het Afghanistan-beleid een nieuwe fase ingaat. Ook zegt hij het te betreuren dat de onderhandelingen met de Taliban en de terugtrekking uit Afghanistan niet volgens plan zijn verlopen.