Bedreiger Kaag beschaamd na indringend betoog D66-leider in rechtbank

De politierechter in Den Haag heeft een man die D66-leider Sigrid Kaag en demissionair minister Hugo de Jonge via Facebook bedreigde, veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf maanden waarvan twee maanden voorwaardelijk. De rechter rekent het de man zwaar aan dat hij heeft bijgedragen aan een klimaat van angst en onveiligheid in de Nederlandse samenleving.

D66-leider Kaag was bij de zitting aanwezig en maakte gebruik van haar spreekrecht. Het gebeurt zelden bij bedreigingszaken dat slachtoffers zich laten horen. Kaag had een duidelijke reden. "Ik voel de verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren aan het doorbreken van het patroon waarin intimidatie en bedreiging aan het adres van publieke personen stilzwijgend geaccepteerd blijken te zijn."

Kaag beschreef onder meer angsten die ze soms voelt:

Onder de profielnaam X schreef de man in de openbare Facebookgroep van D66 in Noord-Brabant: "Bij deze geef ik u de melding dat ik voor vanavond 24.00 uur Sigrid Kaag ga aanvallen en zo ga verwonden dat ze of dood is, of nooit meer haar functie kan uitvoeren".

Twee weken eerder bedreigde de man ook Hugo de Jonge. Op de Facebookpagina van de demissionair minister plaatste hij de tekst: "Vanaf morgen kunt u gerust elke seconde om u heen kijken. Ik betaal de eerste, tweede en ook de laatste kogel voor u! Ik zal er alles aan doen om dit Duitse gedrag te stoppen. Heel Nederland knikt maar ja. Vanaf nu ben ik gestopt met knikken en onderneem ik actie!"

Een substantieel deel van de online haat die met name vrouwelijke politici ontvangen, is gericht aan het adres van Kaag, concludeerden de Universiteit Utrecht en onderzoeksjournalistiek tijdschrift De Groene Amsterdammer al tijdens de verkiezingscampagne.

Onbekommerd de hond uitlaten

In haar toespraak ging Kaag in op het effect van de bedreigingen op haar en haar gezin. "Ik werd er stil van, verbluft, ontredderd, en ik zag het voor me. Als iemand je met de dood bedreigt vraag je je af: hoe veilig ben ik nog?" Ze beschreef hoe het "onbekommerd uitlaten van de hond" er niet meer bij was en dat haar kinderen niet meer thuis wilden komen. "Het huis was een onveilige plek geworden door de baan van hun moeder."

Kaag refereerde ook aan de moord op haar voorganger Els Borst. "Woorden kunnen leiden tot daden, er zijn in Nederland politici vermoord. Zij is vermoord om haar politieke daden en opvattingen."

Met deze toespraak wil Kaag een grens trekken. "Op deze manier maken we de samenleving onveilig voor elkaar. Hier ligt een maatschappelijke opdracht om haat en bedreigingen niet meer zomaar te laten passeren. Want het hoort er niet 'nou eenmaal' bij."

Bedreiging in een vlaag van woede

Tijdens de zitting hoorde de verdachte het betoog van Kaag aan. Daarna verklaarde hij tegen de rechter het vreselijk te vinden dat Kaag zich zo ellendig voelde als gevolg van de bedreigingen. "Ik schaam mij er diep voor en ik had het nooit moeten doen."

Hij zette de berichten online met zijn telefoon in een vlaag van woede. "Maar ik had beter moeten weten, ik ben ten slotte geen tien jaar meer." Ook zei hij dat de bedreigingen niet persoonlijk bedoeld waren en dat hij niet van plan was geweest om ze daadwerkelijk ten uitvoer te brengen. De man zei dat hij gefrustreerd was door de gevolgen van coronacrisis, de formatie en het beleid van de overheid.

'Niet de schouders over ophalen'

De D66-leider zei naderhand in het radioprogramma De Wild in de Middag dat ze blij was dat ze heeft mogen spreken tijdens de zitting. "Maar ik weet niet of het indruk heeft gemaakt. Hij zat in de rechtbank voor mij dus ik kon zijn gezicht niet zien." Ze benadrukte het belang van het blijven benoemen dat online haat en bedreigingen, met name tegen vrouwen, niet horen en dat de maatschappij daar niet de schouders over zou moeten ophalen.

Rechtszaken over het bedreigen van politici komen regelmatig voor, maar slachtoffers maken vrijwel nooit gebruik van hun spreekrecht. Deze week deed burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht aangifte vanwege een afbeelding waarop zij aan een galg hangt. Ook demissionair minister De Jonge deed deze week aangifte van bedreiging via Twitter.

Bekijk hier de hele verklaring van Sigrid Kaag, van 5 minuten: