Jaap van Zweden kondigt vertrek aan als dirigent New York Philharmonic

De Nederlandse topdirigent Jaap van Zweden heeft aangekondigd dat hij na afloop van zijn contract in 2024 vertrekt bij het New York Philharmonic. In een interview met The New York Times vertelt hij dat hij door de pandemie zijn relatie met het wereldberoemde orkest en zijn familie is gaan heroverwegen en dat hij nu andere prioriteiten in het leven stelt.

"Het is niet uit frustratie of woede of omdat ik in een lastige situatie zit. Het is puur en alleen vanuit vrijheid", zegt de 60-jarige chef-dirigent, die door de pandemie niet meer de wereld over kon reizen en daardoor veel tijd heeft doorgebracht met zijn familie in Nederland. Ook maakte hij een coronabesmetting door, waarna hij hard aan zijn gezondheid heeft gewerkt en ruim 30 kilo afviel.

"Het heeft me als persoon erg veranderd", citeert de krant hem. "En als je een erg intensieve periode doormaakt, dan verandert dat ook je kijk op dingen volledig." Van Zweden heeft gedurende de pandemie zelf gecomponeerd, meer naar popmuziek geluisterd en energie gestoken in zijn stichting voor families met kinderen met autisme.

'Moeilijk om relatie op te bouwen met orkest'

De reisbeperkingen in de VS voor Europeanen maakten het bovendien moeilijk om contact te onderhouden met het orkest. Maandenlang was hij aangewezen op digitaal overleg en doordat veel concerten niet door konden gaan, kon hij ook moeilijk een band opbouwen met de muzikanten. "Ieder moment dat ik er had kunnen zijn, was ik er ook geweest", zegt hij. Maar hij kon er dus niet zijn.

"Het opbouwen van een relatie met een orkest als dirigent is een ervaring die je eigenlijk elke dag, ieder uur, doormaakt. En in deze periode, waarin ik niet bij ze was, voel je je soms een beetje machteloos als je niet die diepe ervaring door de muziek kan delen. Dat is ons allemaal afgenomen."

Concertgebouworkest

In de zomer heeft hij zijn plan om na zes jaar te vertrekken bij het New York Philharmonic kenbaar gemaakt en eind vorige maand heeft hij de knoop doorgehakt. Het komt niet vaak voor dat een dirigent na slechts zes jaar vertrekt bij het wereldberoemde gezelschap. Wat hij na 2024 gaat doen, weet Van Zweden nog niet. Zijn contract bij het Hong Kong Philharmonic Orchestra loopt dan ook af.

De baan van chef-dirigent bij het Concertgebouworkest, ambieert hij op dit moment niet. Voorlopig richt hij zich eerst nog op de heropening van de Geffen Hall van zijn orkest, die de afgelopen jaren is gerenoveerd. "Het zal waarschijnlijk een van de hoogtepunten van mijn leven zijn om deze zaal te openen", zegt hij tegen The New York Times.