Meer daklozen in Brazilië door corona: 'Ik ben alles kwijtgeraakt'
Brazilië is keihard getroffen door de coronapandemie. Tot nu toe zijn bijna 575.000 coronadoden geregistreerd, en nog steeds komen er elke dag honderden nieuwe doden bij. De sociale gevolgen van de pandemie worden ook steeds zichtbaarder.
In São Paulo, de grootste stad van het land, is het aantal daklozen fors toegenomen. Onder hen zijn steeds meer gezinnen. Vooral moeders met kinderen belandden de afgelopen maanden op straat.
"Ik ben alles kwijtgeraakt", vertelt de 21-jarige Sarah. Ze draagt haar elf maanden oude zoontje op de arm. Tot voor kort werkte ze als telemarketeer. "Vanwege de pandemie werd ik ontslagen. Toen kon ik de huur niet meer betalen en moest ik een plek zoeken om te slapen, op straat."
Sarah gaat zes ochtenden per week naar de gaarkeuken van vader Lancellotti, een katholieke priester die zich al decennia inzet voor de daklozen van de stad. Vlak voor 07.00 uur komt hij aangelopen, met een boodschappenwagen vol broodjes en een hele stoet vrijwilligers achter zich aan. Gratis ontbijt voor de daklozen van zijn parochie.
"Al voor de pandemie nam het aantal daklozen in São Paulo enorm toe, vanwege de economische crisis", legt Lancellotti uit. "Het ging toen naar schatting om 25.000 mensen. Nu schatten we dat er ruim 35.000 mensen op straat leven."
De priester wijt de toename aan de pandemie. "Het aantal werklozen nam toe, meer mensen konden hun schulden niet meer betalen en spanningen binnen sommige families werden onhoudbaar." Het gevolg is voor iedereen in de stad zichtbaar. Onder viaducten en op de stoep slapen mensen, op pleintjes en plantsoenen staan tientallen tentjes.
"Nu pas, anderhalf jaar na het begin van de pandemie, opent de gemeente opvanghuizen voor de groeiende groep dakloze vrouwen met kinderen", klaagt Lancellotti. "Dat is rijkelijk laat." Er zijn op dit moment enkele opvanglocaties in de stad, met plek voor in totaal nog geen duizend mensen.
Elena en haar drie kinderen zitten in zo'n opvangcentrum. "Sinds februari moeten we zo leven", zegt ze. Haar ex-man kan geen alimentatie meer betalen. "Ik had niet genoeg geld voor de huur."
Ze is blij dat ze niet op straat hoeft te slapen, maar de wallen onder haar ogen verraden een zwaar leven. "Er is geen privacy en je moet continu opletten. Tussen de vrouwen in de opvang zitten mensen met psychische problemen en verslaafden."
Overdag hangt Elena de hele dag op straat met haar kinderen van 9, 6 en 5 jaar oud. "Die gaan al sinds het begin van de pandemie niet meer naar school. En omdat ik geen mobiele telefoon meer heb, krijgen ze ook geen online les."
Vader Lancellotti is pessimistisch. "Veel mensen raken volkomen geïsoleerd als ze op straat belanden. Hoe langer ze dakloos zijn, hoe moeilijker het emotioneel en psychisch wordt. Het is dan erg moeilijk om uit die situatie te komen." "Bij vlagen zie ik het niet meer zitten", zegt Elena. "Maar gelukkig ben ik niet depressief, ik heb vertrouwen in God." Ze zoekt werk, voorlopig zonder succes.
Ook Sarah droomt van een baan. Maar er zijn bijna 15 miljoen werklozen in Brazilië, en tot nu toe heeft de jonge moeder niet eens tijd om werk te zoeken. Ze is de hele dag bezig met overleven. "Het is zo zwaar. Als mijn baby iets wil, kan ik hem dat niet geven. Dat is verschrikkelijk. Ik heb geen luiers, geen melk. En er is niemand die je wil helpen."
