'Tijd van vrijheid is voorbij', Sharq-TV op zwart na inname Kabul
In een zware terreinwagen rijden ze door de poort, uit het raam steekt de witte Talibanvlag. Het is zondag en Kabul is net gevallen. De journalisten en technici op het kantoor van Sharq-TV weten genoeg: de tijd van uitzendingen maken zoals zij dat willen is voorbij. Eigenaar Shafiqullah Shaiq maant ze nog tot kalmte: "Geef ze een kop thee en zegt ze dat ze alle apparatuur mogen gebruiken."
Dat doet de Talibandelegatie ook. Een woordvoerder neemt plaats in de studio en leest een boodschap voor. "We komen vrede brengen", zegt de Talib van onder zijn zwarte tulband. Hij vertelt dat de Taliban Afghanistan hebben heroverd en dat de kijker niet bang hoeft te zijn. "Ons tv-kanaal ging na die uitzending op zwart", zegt Shaiq, "en op de radio wordt de boodschap de hele dag herhaald."
Shaiq woont sinds een jaar met zijn gezin in Washington. In de woonkamer van het nieuwe huis vertelt hij ontspannen over het lot van zijn onderneming en medewerkers. Zijn vrouw Shallah Shaiq is hoofd van de radiotak van het bedrijf en maakte tot afgelopen weekend een talkshow over vrouwenrechten. De kinderen zaten in Kabul alle drie op de Amerikaanse Universiteit.
In deze video is te zien hoe Taliban afgelopen zondag naar de studio's van Shaiq Network kwamen.
De familie Shaiq vluchtte weg uit Jalalabad na meerdere aanslagen op het mediabedrijf dat in de afgelopen twintig jaar werd opgebouwd. "We zenden op onze kanalen films en muziek uit en maken programma's over mensenrechten en berichten kritisch over de politiek. Daar houden de Taliban niet zo van", vertelt Shaiq met een glimlach.
Sharq Network viel de afgelopen decennia wél in de smaak bij de westerse troepen die in Afghanistan aanwezig waren. De Shaiqs waren een van de vele Afghaanse families die hun lot in handen legden van de NAVO-landen, die beloofden een vrijer en opener Afghanistan op te bouwen. "Vanaf het moment dat we Amerikaans geld kregen, zijn we echt groot geworden", vertelt Shaiq. "Ze vonden het mooi wat wij deden."
Recht om te studeren
Maar dat succesverhaal kwam dus afgelopen weekend met een harde klap tot stilstand. Aan de keukentafel zit Henna, de dochter van 24. Ze is continu aan het bellen en appen met vriendinnen in Kabul, die al dagen bloednerveus thuiszitten. Taliban zijn ook op de campus geweest, ze hebben in de archieven gezocht naar namenlijsten van studenten. Maar die zijn volgens Henna op tijd vernietigd.
"Op de Amerikaanse Universiteit werden de Afghaanse leiders van de toekomst opgeleid, er zaten studenten uit het hele land. Meisjes kregen een beurs en konden er studeren", vertelt Henna. "Conservatieve Afghanen noemden ons 'de kinderen van Amerika', dus er was veel tegenstand. Maar wij vochten door en gingen staan voor ons recht om te studeren."
Studente Henna Shaiq legt uit waarom zij en haar vrienden in Kabul zich in de steek gelaten voelen door Amerika en andere NAVO-landen, nu de militairen vertrokken zijn en de Taliban de hoofdstad hebben heroverd:
De afgelopen dagen is Sharq-TV weer voorzichtig begonnen met uitzenden: islamitische dramaseries, die normaal zijn gereserveerd voor tijdens de ramadan. Shafiqullah Shaiq start ze in vanuit een computersysteem in zijn woonkamer in Washington. "Mijn medewerkers komen nu niet naar kantoor, zeker de vrouwelijke verslaggevers en presentatoren durven hun huis niet uit. De redactie van ons nieuwsprogramma is leeg."
Het is wachten op officiële nieuwe richtlijnen van de Taliban, voordat de cameraploegen weer de straat op gaan. "We zenden dit uit op bevel van de Taliban", wijst hij een beetje beschaamd naar zijn beeldscherm. Hij verwacht weinig vrijheid over te houden: "Geen amusement meer, geen muziek, geen films, dat zal het nieuwe beleid worden."
