Merkel nog één keer in Moskou, 'haar vertrek wordt lastig voor Poetin'
De Duitse bondkanselier Merkel spreekt vandaag in Moskou met de Russische president Poetin. Op de agenda staan onder meer de situatie in Afghanistan, Wit-Rusland en de behandeling van de Russische oppositieleider Navalny. Maar het wordt ook de laatste keer dat de twee als wereldleider met elkaar om de tafel gaan.
Merkel zwaait na zestien jaar af als bondkanselier. Ze heeft zich niet verkiesbaar gesteld bij de Duitse Bondsdagverkiezingen in september. In de loop der jaren is de relatie met Poetins Rusland flink verslechterd, vooral na de annexatie van de Krim in Oekraïne in 2014. Ondanks het toegenomen onderlinge wantrouwen was er altijd direct contact tussen de twee generatiegenoten, die elkaars moedertaal spreken.
Blijven praten
"Ik denk wel dat het voor Poetin lastig wordt dat Merkel vertrekt", zegt correspondent Wouter Zwart in het NOS Radio 1 Journaal. "Hij had met geen andere wereldleider zo veel contact, ontmoetingen en telefoongesprekken. Als door allerlei conflicten niemand meer met Poetin wilde praten, deed Merkel dat nog wel."
Alleen via de dialoog kan de verhouding met Rusland verbeteren, is altijd Merkels overtuiging geweest. Ditmaal gaan de gesprekken voor een belangrijk deel over de toekomst met een opnieuw door de Taliban geregeerd Afghanistan. Moskou streeft al jaren naar goede diplomatieke betrekkingen met Afghanistan, ook al staan de Taliban officieel op de Russische lijst van terreurbewegingen.
Navalny en Wit-Rusland
Er zal ook worden gesproken over het regime van Wit-Rusland, waar Poetin de belangrijkste bondgenoot van is. De verwachting is dat Merkel de onderdrukking van politieke tegenstanders daar zal aankaarten, evenals de situatie van de Russische oppositieleider Navalny, die vastzit in een strafkamp.
Het is vandaag precies een jaar geleden dat Navalny door vergiftiging ernstig ziek werd aan boord van een vliegtuig en moest worden opgenomen in een ziekenhuis in Berlijn. Duitse autoriteiten concludeerden dat hij was vergiftigd met een in Rusland ontwikkeld zenuwgas. Moskou heeft de aantijgingen altijd ontkend en stelt dat Navalny leiding geeft aan een extremistische organisatie.
Omstreden gaspijpleiding
Ook de omstreden gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland zal ter sprake komen. De VS en een aantal EU-landen hebben zware kritiek op het project geuit, omdat het de grootste economie van Europa afhankelijk maakt van Rusland. Vorige maand kondigden Washington en Berlijn aan dat ze toch een akkoord gaan sluiten om de pijpleiding te kunnen voltooien.
Ten slotte is ook de crisis in Oost-Oekraïne een agendapunt. Merkel uit al jaren kritiek op de Russische steun aan separatisten in het conflictgebied. Bij die oorlog zijn ruim 14.000 mensen omgekomen sinds de annexatie van de Krim in 2014. Dat jaar betekende een kantelpunt in de relatie tussen Poetin en Merkel.
KGB en DDR
Toch is er volgens correspondent Zwart altijd sprake gebleven van wederzijds respect. "De twee kennen elkaar door en door en hebben ook een gedeelde geschiedenis." Zowel de 67-jarige Duitse als de 68-jarige Rus groeide op onder het communisme. Merkel in de DDR, waar Poetin jarenlang voor de KGB werkte.
"Merkel heeft veel kennis van en respect voor de Russische cultuur", zegt Zwart. Hij denkt dat met haar vertrek een cruciaal contactpersoon wegvalt voor de Russische president. "Het is zeer de vraag of de nieuwe bondskanselier die plek in kan nemen, ik acht die kans klein."
