Vaccinatie en menstruatie: 'Iedereen heeft wel eens een verstoorde cyclus'

• Erika de Joode

  redacteur Online

Bijwerkingencentrum Lareb heeft meer dan duizend meldingen binnengekregen over menstruatiestoornissen na een coronavaccinatie, op miljoenen gezette prikken. Dat bleek vandaag uit de tweewekelijkse 'bijwerkingenupdate' van het kenniscentrum. Zo werden sommige gevaccineerden niet ongesteld of was hun menstruatie heviger dan normaal.

Zoals bij alle gemelde bijwerkingen is niet meteen duidelijk of de klachten worden veroorzaakt door het vaccin of dat ze een andere oorzaak hebben. Het Lareb gaat de meldingen daarom eerst verder onderzoeken.

"Eerst kijken we of er een patroon in zit", licht voorzitter Agnes Kant toe op NPO Radio 1. Volgens haar is dat wel lastig, omdat een ontregelde menstruatiecyclus vaker voorkomt. "Dat gebeurt ook zonder vaccinatie. Maar als je het opmerkt na je vaccinatie, ben je geneigd te denken: misschien komt het wel daardoor."

Volgens Kant speelt ook mee dat er veel wordt gesproken over een eventueel verband tussen vaccins en menstruatie. "Ook op sociale media wordt de aandacht erop gevestigd. Het is ook niet uitgesloten dat vaccinatie een rol speelt, maar dat weten we dus nog niet."

Lareb-voorzitter Kant benadrukt in het radiogesprek ook dat er geen enkele aanwijzing is dat het coronavaccin leidt tot onvruchtbaarheid, waarover soms wordt gespeculeerd:

Ook deskundigen benadrukken dat nader onderzoek nodig is. Voor nu vinden ze de 'menstruatiemeldingen' in ieder geval niet alarmerend. "Een vaccinatie heeft door je hele lichaam effect", zegt immunoloog Dimitri Diavotopoulos. "En dat is ook nodig, want je lichaam moet toekomstige infecties kunnen aanpakken."

Volgens Diavotopoulos is het niet ondenkbaar dat een vaccinatie tegen corona ook invloed heeft op de hormoonspiegel, die de menstruatie regelt. "Maar dat geldt eigenlijk voor alles. Als je bij wijze van spreken hebt gegeten en je meet een uur later je hormoonwaarden, dan zullen die veranderd zijn. Heel veel processen in je lichaam hangen met elkaar samen."

Van korte duur

Een eventuele reactie op een vaccin is vaak wel kortdurend, zegt de immunoloog. "En daarna gaat je lichaam weer terug naar normaal."

Gynaecoloog Dorenda van Dijken hoort van patiënten die na hun vaccinatie last hadden van een verstoorde cyclus dat dat inderdaad kortstondig was. "Ik hoor het overigens weinig, maar als ik het hoor gaat het om één of twee onregelmatigheden, in een tijdspanne van vier tot zes weken na de inenting. Dus de vraag is: hoe erg is het eigenlijk?"

"Iedereen heeft wel eens een verstoorde cyclus", voegt gynaecoloog Judith Huirne toe. "Je weet niet of dat door het vaccin komt of dat het toevallig is. We moeten eerst onderzoeken of er een oorzakelijk verband is."

Volgens Huirne kan de menstruatiecyclus door allerlei zaken worden beïnvloed, onder meer door stress. "Als je gestresst bent, komt er cortisol vrij, waardoor je hormoonspiegel wordt beïnvloed. Dan kun je bijvoorbeeld een eisprong overslaan waardoor de volgende menstruatie heviger kan zijn."

Angst voor prik

Ook gynaecoloog Van Dijken, tevens voorzitter van de stuurgroep Women's Health van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, wijst op de rol van stress. "Als je je niet goed voelt of niet lekker in je vel zit, kan dat al een wissel trekken op je cyclus. Of als je stress had uit angst voor de prik."

Volgens Van Dijken is er wel een verband tussen gezondheid en hormoonhuishouding, maar zijn wat betreft de menstruatiestoornissen na een vaccinatie nog geen conclusies te trekken. "Het enige wat je kan constateren, zijn twee feiten: je bent ingeënt en je hebt last van menstruatieklachten. Of daar een causaal verband tussen zit, weet je niet. Voor hetzelfde geld hadden de melders last van stress, waren ze de pil vergeten, noem maar op. Het enige wat je kunt zeggen is dat de meldingen opvallen, dus het is goed dat ze worden onderzocht."