SER-voorzitter Hamer denkt dat de onderhandelingen over een nieuwe regeringscoalitie half augustus kunnen beginnen. Naar verwachting stelt de Tweede Kamer haar morgen opnieuw aan als informateur. Zij zal dan VVD-leider Rutte en D66-leider Kaag begeleiden, die binnen een paar weken een aanzet tot een regeerakkoord moeten gaan schrijven.
Rutte: "Ik denk dat dit een goede processtap is, gegeven hoe de kaarten erbij liggen." Kaag heeft ook al 'ja' gezegd op het voorstel van de informateur.
De informateur heeft vanmiddag haar eindverslag overhandigd aan Tweede Kamervoorzitter Bergkamp. Ze concludeert dat er zes partijen zijn die bereid zijn om door te praten over een regeringscoalitie: VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie. Maar door onderlinge blokkades is het op dit moment onmogelijk om een meerderheidscombinatie te vormen.
De informateur zet de blokkades in haar verslag nog een keer op een rijtje: VVD en CDA willen niet met twee linkse partijen, PvdA en GroenLinks houden elkaar vast en D66 wil vanwege de verschillende standpunten over medisch-ethische kwesties niet meer met de ChristenUnie in zee. Er is wat betreft sprake van een patstelling.
Verantwoordelijkheid nemen
Het idee is nu dat Rutte en Kaag de verantwoordelijkheid nemen. Zij zijn "beiden winnaars van de verkiezingen" en moeten wat Hamer betreft over hun onderlinge verschillen heenstappen. Bij het opstellen van een "document op hoofdlijnen" moeten ze ook kijken naar de ideeën van de andere vier. Die kunnen dan op basis van het plan bekijken of ze mee willen werken aan de uitvoering.
Rutte en Kaag hebben Hamer gevraagd om hen te begeleiden, omdat zij als informateur de afgelopen zes weken de gesprekken met iedereen heeft gevoerd. De Tweede Kamer zal daar morgen in een debat over het eindverslag mee instemmen.
Tot rust komen
De leiders van VVD en D66 moeten hun stuk binnen een paar weken afhebben. Daarna wil Hamer een pauze van een paar weken inlassen, waarin iedereen tot rust kan komen. De onderhandelingen over de vorming van een meerderheidscoalitie kunnen dan half augustus beginnen, stelt ze.
Door de toon in de gesprekken heeft ze er vertrouwen in dat andere partijen bereid zijn zich aan te sluiten. Alle zes hebben de bereidheid getoond om mee te regeren. Maar tot nu toe is er sprake van 'koudwatervrees'. Die kan volgens Hamer zeker overwonnen worden, want wat betreft de inhoud zijn er veel overeenkomsten, heeft ze steeds gemerkt.
Hamer was zes weken informateur. Zij kreeg op 12 mei de opdracht om overeenstemming te zoeken over een herstel- en transitieplan en een inventarisatie te maken van grote problemen die snel moeten worden aangepakt. Dat deel van de opdracht is geslaagd, zegt de informateur. Zo is iedereen het erover eens dat stikstof en het woningentekort urgente problemen zijn.
