Texas, het 'ground zero' van het onderdrukken van stemmen
"Nu komen ze voor mijn stemrecht, maar straks komen ze voor jullie rechten!" In een demonstratie bij het Capitool in Austin, Texas, spreekt de voorzitter van de burgerrechtenbeweging NAACP waarschuwende woorden. Net als alle andere sprekers maakt hij zich grote zorgen over de nieuwe kieswetten die de Republikeinen in vrijwel alle Amerikaanse staten proberen door te voeren.
Die wetten zijn erop gericht om het voor met name de zwarte bevolking lastiger te maken hun stem uit te brengen, door allerlei beperkende maatregelen in te voeren. De kieswet die ze in Texas willen invoeren gaat het verst.
"Texas is het 'ground zero' van het onderdrukken van stemmen", zegt een voorzitter van een stembureau, een verwijzing naar rampplekken waar de meeste schade is aangericht. "Het is voor ons ongeveer een strijd op leven en dood. Een die onze voorouders al lang geleden begonnen zijn", zegt een jongeman.
'Souls to the polls'
In de wet is opgenomen dat er op zondag niet meer na de kerk mag worden gestemd ('Souls to the polls' genoemd) en het 24 uur en in de drive-through stemmen wordt afgeschaft. Ook wordt het veel moeilijker gemaakt om poststemmen uit te brengen. Allemaal regelingen die het vooral voor mensen in zwarte wijken moeilijk maakt hun stem uit te brengen.
Want voor poststemmen bijvoorbeeld heb je een legitimatiebewijs nodig, en dat hebben Afro-Amerikanen vaak niet. Ook stemmen ze vaak samen, juist nadat ze naar de kerk zijn geweest. Dat zou dus in te toekomst onmogelijk worden. Ook zou op veel plaatsen het aantal stembureaus beperkt worden, waardoor je verder moet reizen om te kunnen stemmen. Dat werkt voor veel mensen ontmoedigend.
Toen er in mei gestemd moest worden over deze kieswet liepen de Democraten vlak voor het eind de zaal uit, waardoor de stemming niet kon doorgaan omdat het vereiste aantal stemmen niet werd gehaald. Maar de Republikeinen hebben in Texas de meerderheid en de Republikeinse gouverneur heeft al aangegeven binnenkort in een speciale zitting alsnog de stemming door te laten gaan.
In Austin, Texas wordt voor het Capitool een manifestatie voor stemrecht gehouden:
Daarom richten de Texaanse Democraten zich nu op Washington DC. Afgelopen week waren ze op bezoek bij vicepresident Kamala Harris. Harris is door president Biden aangesteld om het stemrecht aan te pakken. Texas is maar 1 van de 46 staten waar de Republikeinen nieuwe kieswetten proberen in te voeren sinds Donald Trump in november de verkiezingen verloor.
De Republikeinen doen dat naar eigen zeggen om grootschalige fraude tegen te gaan, waarmee ze de leugen van Trump in stand houden dat de verkiezingen gestolen zouden zijn. Er is geen bewijs van fraude. "De Republikeinen hebben het hier in Texas al tien jaar over grootschalige fraude en als het dan onderzocht wordt blijken er tien foutjes te zijn gemaakt, vaak ook nog aan Republikeinse kant", zegt Steven Weintraub, voorzitter van de Democratische partij in Travis County.
Dappere leiders
Harris noemde de Texaanse Democraten afgelopen week 'dappere leiders' vanwege hun wegloopactie in het staatsparlement. Maar sinds de herziening van de Voting Rights Act door het Hooggerechtshof in 2013 hoeven staten met een racistisch verleden niet meer vooraf toestemming te vragen aan de federale overheid voor discriminerende regelgeving in een nieuwe kieswet.
Om dat terug te draaien proberen de Democraten twee nieuwe wetten door het Congres te krijgen; de For the people's act en de John Lewis Voting act. In beide wetten krijgt de federale overheid weer meer controle over de stembusgang en worden minderheden beter beschermd.
Nieuw hoofdstuk
De demonstratie voor de For the People's Act in Austin was georganiseerd door de oud-presidentskandidaat uit El Paso, Beto O'Rourke. Hij noemt de kwestie van de kieswetten een nieuw hoofdstuk in de burgerrechtenbeweging.
"De vraag is hoe we dit aanpakken, we mogen dit niet verliezen. Bel je congreslid, je vertegenwoordiger, al je contacten in Washington, want we moeten proberen de For the People's act er eerder door te krijgen dan dat er in Texas gestemd kan worden over de kieswet hier." Deze dinsdag staat er al een stemming op de agenda in de federale Senaat.
