Belgische viroloog Van Ranst: ‘Bedreigingen word je beu, maar helaas wennen ze'
Doodsbedreigingen, intimiderende telefoontjes en scheldpartijen op sociale media. Als je een beroepsgroep zou moeten noemen die daar veel mee te maken krijgt, zal die van de virologen niet de eerste zijn die je te binnen schiet. Toch is het dagelijkse praktijk, zegt de bekende Vlaamse viroloog Marc Van Ranst in een interview met de NOS.
Sinds gisteren zit Van Ranst zelfs ondergedoken. De extreemrechtse Belgische militair Jurgen Conings uitte bedreigingen naar Van Ranst en is op dit moment voortvluchtig. Maar voor iemand die bedreigd wordt door een militair met in zijn auto meerdere (semi)-automatische wapens en zelfs een raketwerper, reageert Van Ranst laconiek: "Je wordt de bedreigingen beu, maar helaas raak je eraan gewend."
Gisteren werd hij op de hoogte gesteld dat er "signalen waren van een concrete dreiging". Meestal blijft het bij woorden, vertelt Van Ranst, die als viroloog regelmatig op de Belgische tv verschijnt en de overheid adviseert over het coronabeleid. Dit gaat een flinke stap verder. Toch kun je volgens Van Ranst niet verbaasd zijn: "Bijna alle bedreigingen komen uit dezelfde hoek: extreemrechts. Men oogst wat men zaait. We hebben al jarenlang een politieke partij, het Vlaams Belang, die de grond bemest. Op een bepaald moment ontkiemt het zaadje."
Uitgesproken links
Van Ranst is politiek behoorlijk uitgesproken. Hij voelt zich verwant met de PVDA, een partij die vergelijkbaar is met de SP in Nederland. "Ik spreek me al jaren uit tegen racisme, daarom ben ik een voor de hand liggend doelwit." Maar het afgelopen jaar is het erger geworden. Activisten tegen coronamaatregelen en extreemrechts vertonen een behoorlijke overlap, analyseerde Van Ranst op Twitter.
Ook inlichtingendiensten in bijvoorbeeld Nederland en Duitsland merken de verwevenheid van extreemrechts en coronasceptici op. Bij demonstraties en actiegroepen tegen coronamaatregelen zijn regelmatig ook extreemrechtse activisten betrokken.
In Nederland worden ook virologen en wetenschappers bedreigd. Twee vrouwen die RIVM-directeur Jaap van Dissel bedreigden, kregen vorige week celstraffen tot acht weken opgelegd.
Die voedingsbodem voor haat is niet zomaar weg, zegt Van Ranst. Wat volgens hem helpt? Je uitspreken tegen extreemrechts, tegen misinformatie en tegen mensen die onwaarheden verspreiden over het coronavirus.
Willem Engel, de voorman van Viruswaarheid, is volgens Van Ranst een belangrijk figuur in de hoek van de coronasceptici. Eerder sprak hij zich niet tegen hem uit ("elk land heeft zijn eigen problemen"), maar vandaag liet hij Engel op Twitter in niet mis te verstane bewoordingen weten wat hij van hem vindt, nadat Engel Van Ranst ervan had beticht zelf debet te zijn aan bedreigingen aan zijn adres.
"Wanneer je er niet tegen in oppositie gaat, wordt het vanzelf groot", aldus Van Ranst over Willem Engel en vergelijkbare personen. "Het heeft geen zin om het dood te zwijgen in deze tijd van sociale media. Als mensen van de pot gerukte dingen zeggen moet je dat uitvergroten en zichtbaar maken. Niet ermee in debat gaan, in discussie verzanden of ze ruimte geven voor hun verzuchtingen."
Doe je dat niet, dan groeit het verder, denkt Van Ranst: "Ik raak hier niet door geïntimideerd, het zou erg zijn als dat wel zo was." Toch vreest hij ervoor dat het publieke debat wel degelijk door bedreiging beïnvloed wordt. Sinds juli vorig jaar heeft Van Ranst politiebescherming: "Niet alle wetenschappers hebben daar zin in."
Maar politiebescherming of niet, zo merkt hij Van Ranst droog op, "tegen een raketwerper valt weinig te beginnen."
