Topdrukte op intensive care, 'al wekenlang alle hens aan dek'

Door heel het land is het topdrukte op de IC-afdelingen in de ziekenhuizen. Gisteren waarschuwde een groep intensivisten uit Noord-Brabant dat het niet langer vol te houden is. En ook elders in het land is het regelmatig zoeken naar een plekje op de IC, zoals in de regio Noord-Holland en Flevoland.

"Al acht tot twaalf weken is het bij ons alle hens aan dek", zegt Mark Kramer, bestuurslid van het Amsterdam UMC en voorzitter van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen Noord-Holland en Flevoland, in het NOS Radio 1 Journaal. "We moeten alle zeilen bijzetten om te zorgen voor de capaciteit die nodig is om ernstig zieke patiënten met en zonder covid te behandelen."

In de dertien ziekenhuizen in die regio, waar Kramer verantwoordelijk voor is, is het al een paar keer voorgekomen dat ergens een intensive care vol lag. "Toen hebben we dat ziekenhuis direct moeten helpen", zegt Kramer. "En de andere ziekenhuizen in de regio hebben er toen voor gezorgd dat de patiënten elders konden worden opgenomen."

Medewerkers fysiek en mentaal op

Het enige dat ziekenhuizen kunnen doen om meer IC-capaciteit over te houden, is om nog minder geplande operaties te doen. "Het is overal heel erg druk en de Brabantse collega's kunnen eigenlijk niet verder opschalen, dus proberen we dat elders in Nederland te doen", zei Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care vanochtend nog.

Zeker in kleinere ziekenhuizen speelt mee dat een extra bed op de IC-afdeling plaatsen direct leidt tot andere problemen. "Als je dat doet, dan betekent dat dat je personeel van elders moet halen", zegt Kramer, die erop wijst dat mensen die op een IC kunnen werken vaak ook actief zijn op de eerste hulp of op de operatiekamers. Verhoog je de IC-capaciteit, dan merk je dat al snel bij bijvoorbeeld het aantal beschikbare operatiekamers.

Bovendien zitten veel zorgmedewerkers erdoorheen. "Het absolute aantal IC-patiënten in de eerste piek, in april en mei vorig jaar, was hoger dan nu", zegt Kramer. "Maar die piek is veel korter geweest dan nu. Vanaf oktober, november is het echt marathonlopen. Dat betekent dat het personeel mentaal en fysiek uitgeput raakt. Dat is mijn grootste zorg op dit moment."

Gommers herkent dat beeld. "Er is een hoog ziekteverzuim. En het is meivakantie, veel verpleegkundigen gaan op vakantie met hun gezin."

Basisregels

Deze week is het 'versoepelweek'. Sinds vandaag zijn de hogescholen en universiteiten weer een beetje open voor studenten. En woensdag mogen de terrassen zeer beperkt weer open, kan winkelen weer zonder afspraak en verdwijnt de avondklok.

Met volle IC-afdelingen én versoepelingen die overmorgen ingaan, snapt Gommers dat mensen het soms niet meer begrijpen. "Het is heel moeilijk voor te stellen dat aan de ene kant het terras opengaat en aan de andere kant zorgmedewerkers alles uit de kast halen om te zorgen dat iedereen een bed heeft."

Maar de versoepelingen zijn gebaseerd op de modellen van het RIVM, waarin ook het effect van vaccinaties wordt meegenomen. "Nu vaccineren we heel hard. Je hoopt dat de modellen kloppen", zegt Gommers. "Het is belangrijk dat mensen niet het idee hebben dat het voorbij is. We zitten nog vol in de derde golf en hebben de piek nog niet bereikt."

Amsterdam UMC-bestuurslid Kramer doet een oproep aan mensen om zich echt te houden aan de basisregels. "Het feit dat het aantal IC-opnames nu stijgt, komt door ons gedrag van drie weken geleden", zegt Kramer. "Omdat het Vondelpark toen tjokvol zat met mensen die zich aan God noch gebod hielden. Daar zit het probleem." Hij vreest ook voor morgen, als het Koningsdag is. "Ik hou mijn hart vast, als ik het gedrag zie van de afgelopen twee weken."