Biden erkent massamoord op Armeniërs als genocide
De Amerikaanse president Biden heeft de massamoord op de Armeniërs in de eerste helft van de 20e eeuw genocide genoemd.
"Elk jaar op deze dag herdenken we hen die in de Ottomaanse tijd omkwamen tijdens de Armeense genocide en nemen we ons voor herhaling van zo'n gruweldaad te voorkomen", schrijft hij in een verklaring.
De meeste van Bidens voorgangers hebben deze term voor de moord en deportatie van honderdduizenden Armeniërs altijd vermeden. Ze vreesden dat zo'n erkenning de relatie met NAVO-partner Turkije zou schaden. Alleen Ronald Reagan nam (in 1981) het woord genocide in dit verband in de mond. Hij refereerde aan de Armeense genocide in een verklaring over de Holocaust.
De stellingname van Biden komt niet onverwacht. Bij een herdenking vorig jaar tijdens zijn verkiezingscampagne, zei hij al dat hij de Ottomanen vanaf 1915 hebben geprobeerd om de Armeniërs uit te roeien.
In Jerevan vond vandaag de herdenking plaats:
Turkije heeft al meteen gereageerd. Ankara verwerpt de erkenning volledig. "Woorden kunnen de geschiedenis niet veranderen of herschrijven", zegt minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken. "We hoeven van niemand wat te leren over ons eigen verleden."
Volgens het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken is er geen enkele juridische grondslag voor de erkenning. Het Amerikaanse besluit "opent een diepe wond die het vertrouwen en de vriendschap tussen onze landen ondermijnt".
Erdogan
Biden sprak gisteren al telefonisch over zijn voornemen met president Erdogan. Officieel ging het over de intentie van beide landen om tot verbetering van de onderlinge relatie te komen, maar volgens bronnen die de inhoud van het gesprek kennen, heeft Biden gezegd dat hij vandaag de moord op de Armeniërs als genocide zou bestempelen.
Een woordvoerder van minister Blok zegt dat het Nederlandse kabinet kennis heeft genomen van het Amerikaanse standpunt over de Armeense genocide. Het kabinet neemt hierover een "eigenstandige beslissing".
De Tweede Kamer erkende de Armeense genocide drie jaar geleden. In februari riep de Kamer het kabinet op zich daarbij aan te sluiten. Een motie daarover werd tegen de zin van het kabinet met een overgrote meerderheid aangenomen.
Het kabinet houdt het tot nu toe bij de formulering 'de kwestie van de Armeense genocide'. Blok zei in februari voor de stemming over de motie dat het kabinet alleen tot de kwalificatie genocide wil overgaan, als er sprake is van "verankering in een VN-resolutie ofwel in een uitspraak van een internationaal gerechtshof, gebaseerd op gedegen onderzoek".
Volgens Blok is er geen twijfel over dat er in 1915 verschrikkelijke moordpartijen zijn uitgevoerd op de Armeense bevolking. Maar hij vindt dat niet voldaan is aan de criteria die het kabinet stelt. Hij zei toen ook dat "het overgrote deel van de internationale juridische gemeenschap en andere regeringen er ook zo over denkt".
