Orsted wil industrie Zeeland en Gent aan waterstof helpen

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De Deense windmolenparkbouwer Orsted wil de zware industrie in de havens van Zeeland en Gent van groene waterstof gaan voorzien. Het bedrijf kan een extra groot windmolenpark voor de Nederlandse kust bouwen met daaraan gekoppeld een waterstoffabriek in Zeeland.

Orsted is wereldmarktleider als het gaat om de bouw van windmolenparken op zee en denkt het project voor 2030 te kunnen realiseren, als er steun komt van de overheid.

Nederland ligt achter met de uitvoering van de plannen uit het klimaatakkoord. Inmiddels zijn de doelen mede op verzoek van Nederland aangescherpt door de Europese Commissie. Daarom moet er waarschijnlijk voor 2030 voor minimaal 6 gigawatt aan extra windenergie op zee bij komen. Ook moet de industrie meer CO2 gaan besparen. Orsted wil dit combineren in het havengebied van Zeeland en het Belgische Gent, samen met de havenbedrijven en de industrie langs het Kanaal Gent-Terneuzen.

Volgens de directeur van Orsted in de Benelux, Steven Engels, komen in deze regio alle mogelijkheden samen: "Er is grootschalige vraag naar waterstof. Er liggen plannen voor regionale waterstofverbindingen. Er is ruimte voor grootschalige waterstofproductie en er is ruimte voor grootschalige windmolenparken in het Nederlandse deel van de Noordzee. Dus als de Nederlandse overheid het wil, kan het gebeuren."

Zonder overheidssteun

Orsted heeft afgelopen jaar de eerste van een serie grote windparken voor de Nederlandse kust opgeleverd. Het bedrijf heeft ook plannen voor waterstoffabrieken in Denemarken, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Engels verwacht een vergelijkbare ontwikkeling met waterstof als met windenergie op zee; die manier van energiewinning moest aanvankelijk ook zwaar gesubsidieerd worden, maar kan nu zonder overheidssteun worden gerealiseerd.

De Denen willen nu een windpark voor de Nederlandse kust bouwen van 2 gigawatt (vergelijkbaar met het verbruik van twee miljoen huishoudens) en de elektriciteit hiervan gebruiken voor een waterstoffabriek van 1 gigawatt in Zeeland.

Het plan wordt gesteund door Zeeland Refinery in Vlissingen, Dow Chemical in Terneuzen, de kunstmestfabriek van het Noorse Yara in Sluiskil en de Belgische vestiging van staalgigant ArcelorMittal in Gent. Dat zijn allemaal ondernemingen die in de top-10 staan van bedrijven met de meeste CO2-uitstoot en die enorme hoeveelheden energie gebruiken. Yara verbruikt bijvoorbeeld net zo veel aardgas als 1,3 miljoen huishoudens.

De Gasunie heeft al een waterstofverbinding gemaakt tussen Dow in Terneuzen en Yara in Sluiskil. Die verbinding zou moeten worden verlengd en moeten lopen van de raffinaderij in Vlissingen tot ArcelorMittal in Gent. De bedrijven maken allemaal al deels gebruik van waterstof gemaakt uit aardgas, maar willen dat verduurzamen.

In tegenstelling tot Tata Steel in IJmuiden kan ArcelorMittal in Gent al staal maken met behulp van waterstof in plaats van kolen. Het bedrijf heeft een van de hoogovens daarvoor geschikt gemaakt. 10 procent van het Gentse staal wordt nu gemaakt met waterstof uit aardgas. Dat kan ook met groene waterstof, zegt bestuursvoorzitter Manfred van Vlierberghe: "We kunnen het morgen inzetten als de leiding er ligt en het op een economische manier wordt aangeboden. Hoe rapper hoe liever, zou ik willen zeggen."

Het demissionaire kabinet in Nederland heeft al laten weten open te staan voor extra windparken op de Noordzee en voor een combinatie van wind op zee en waterstof. Het is nog niet duidelijk op welke manier de overheid de waterstofeconomie wil stimuleren.

Orsted hoopt dat een nieuw kabinet de plannen voor Zeeland omarmt. Het windpark voor de kust kan volgens de Denen zonder subsidie worden gebouwd, maar de waterstoffabriek is de eerste jaren nog niet rendabel.

Green Deal

Omdat het om een internationaal project gaat, kijkt het bedrijf naar de Nederlandse en de Belgische overheid maar ook naar Europa voor financiële steun. Het aanjagen van een Europese waterstofeconomie staat hoog op de agenda van de Green Deal-plannen van vicevoorzitter Timmermans van de Europese Commissie. Duitsland heeft al 9 miljard euro uitgetrokken voor het stimuleren van waterstofprojecten.

Het voorstel van Orsted voor waterstof in Zeeland is niet het enige plan dat wacht op goedkeuring en steun van een nieuw kabinet. Zo heeft onder meer Shell grote plannen in de Eemshaven en Rotterdam in samenwerking met Gasunie, Eneco, het Duitse RWE en het Noorse Equinor. Grote bedrijven in Nederland deden afgelopen week een pleidooi aan de politiek om snel knopen door te hakken over investeringen in de infrastructuur voor de energietransitie.

Nog niet bekend met waterstof? NOS op 3 maakte er eerder deze uitlegvideo over: