Parlement Hongkong voortaan voorbehouden aan Peking-gezinden, oppositie monddood

De Communistische Partij in China heeft ingestemd met het voornemen om het kiesstelsel in Hongkong fundamenteel aan te passen, waardoor volgens critici de democratie in de voormalige Britse kolonie definitief de nek om wordt gedraaid.

Eerder deze maand ging het Chinese parlement, zoals verwacht, al akkoord met de veranderingen. Het parlement van Hongkong wordt uitgebreid tot 90 zetels, waarvan er slechts 20 rechtstreeks gekozen kunnen worden door de Hongkongers. Nu is die verhouding nog 35 van de 70 zetels.

Daarnaast zullen potentiële parlementariërs eerst door een comité worden beoordeeld, wat erop neerkomt dat gekeken wordt of ze wel loyaal genoeg zijn aan Peking.

Eerder deze maand reageerden jongeren in Hongkong met verslagenheid op het nieuws:

"Het is een heel trieste dag voor Hongkong", zegt een oud-parlementariër en lid van de Democratische Partij Emily Lau. "Het kiessysteem is volledig ontmanteld. Zo zijn ze af van de oppositie want onder dit systeem, dat zo repressief en beperkend is, denk ik niet dat een zichzelf respecterend individu deel wil nemen."

De oppositie in Hongkong was al zo goed als monddood gemaakt, onder meer door een omstreden veiligheidswet. Die houdt een verbod in op buitenlandse inmenging, staatsondermijnende activiteiten en het streven naar afscheiding in Hongkong. In de praktijk maakt de wet het mogelijk om dissidente geluiden gemakkelijker in de kiem te smoren. Sinds de wet van kracht is zijn tal van oppositieleden opgepakt, vastgezet of gevlucht.

Alarmbellen

Vorig jaar zomer waren er nog massale protesten in Hongkong, maar volgens correspondent Sjoerd den Daas komt het daar dit keer waarschijnlijk niet van. "Dat is doodlink door die veiligheidswet."

Hongkongs topbestuurder Carrie Lam kondigde vandaag aan dat er naar verwachting in december verkiezingen worden gehouden, ruim een jaar nadat die werden uitgesteld met als argument dat het vanwege het coronavirus niet mogelijk was.

Hongkong maakt deel uit van China, maar genoot als voormalige Britse kolonie veel meer democratische vrijheden dan het vasteland. In 2019 mondden massale pro-democratieprotesten uit in geweld tussen activisten en de politie. Bij verkiezingen later dat jaar wonnen pro-democratische kandidaten vervolgens massaal, waardoor in Peking alle alarmbellen afgingen.

'Aanslag op de democratie'

De recente ontwikkelingen hebben geleid tot internationale kritiek op Peking. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Raab beschuldigt China ervan de afspraken over Hongkong keer op keer te schenden. Eerder maakte de Britse regering de weg vrij voor Hongkongers om versneld een Brits paspoort aan te vragen. Londen houdt er rekening mee dat de komende jaren zo'n 300.000 mensen uit Hongkong naar het VK komen, maar er zijn ook schattingen die veel hoger liggen.

Eerder uitten ook de Europese Unie, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten kritiek op de ontwikkelingen. EU-buitenlandchef Borrell zei dat China het met de Britten afgesproken 'één land, twee systemen'-principe ontmantelt. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken verwoordde het als een aanslag op de democratie.