Vastgelopen containerschip in Suezkanaal toch nog niet los

Het is een van de drukst bevaren waterwegen ter wereld, maar sinds gisteren wordt het Suezkanaal geblokkeerd door een enorm containerschip. Aan beide kanten zijn lange wachtrijen met schepen ontstaan. Vanochtend waren er berichten dat de Ever Given deels was vlot getrokken, maar dat blijkt niet te kloppen.

Het Panamese containerschip ligt nog steeds vast, schuin over de hele breedte van het Suezkanaal, en de werkzaamheden om het los te trekken, gaan voorlopig door, zegt de havenautoriteit GAC.

Het schip ligt overdwars in het Suezkanaal:

Het Nederlandse Smit Salvage, een dochterbedrijf van baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis, is ingeschakeld om te helpen met het bergen van het schip. Een team van Smit is onderweg naar Egypte om de situatie te onderzoeken.

Met tientallen wachten

De tientallen schepen die liggen te wachten voor het Suezkanaal zijn te volgen op Marinetraffic.com. Iedere dag vertraging heeft gevolgen voor de reders.

Ook rederij HMM uit Rotterdam heeft er nu een schip liggen, zegt algemeen directeur Rob van den Eijnden van de Nederlandse tak van het bedrijf in het NOS Radio 1 Journaal. De reder bevaart de oceanen met enorme containerschapen van zo'n 400 meter lang. "Meerdere schepen zijn onderweg naar het kanaal. Ze kunnen een andere route nemen, rond de Kaap, maar dan moet je het wel op tijd weten, voordat je de afslag neemt naar het Suezkanaal.

De file voor het Suezkanaal:

Het eerste Suezkanaal werd geopend in 1869. In 2015 kwam daar een tweede kanaal bij dat ook geschikt is voor grote containerschepen, zoals die van HMM en het schip dat nu is gestrand. "Die varen in konvooien en op sommige plaatsen waar het kanaal breder is, kunnen schepen uit beide richtingen elkaar passeren."

De Ever Given raakte in de problemen in het zuidelijke gedeelte van het tweede kanaal. De boeg ligt vast in het zand en het lostrekken verloopt moeizaam.

Vaker geblokkeerd

Voordat het tweede kanaal werd geopend is het eerste Suezkanaal geblokkeerd geweest vanwege conflicten in het Midden-Oosten. Tijdens de Suezcrisis werd er hevig gevochten rond het kanaal en liet Egypte opzettelijk schepen zinken. Van oktober 1956 tot maart 1957 was er geen scheepvaartverkeer mogelijk, wat toen grote gevolgen had voor de olietransporten naar Europa.

In deze terugblik is te zien hoe de Suezcrisis de wereld in 1956 maandenlang in zijn greep hield:

Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 werd het kanaal opnieuw geblokkeerd en toen bleef het jarenlang dicht, tot 1975. Dat had flinke gevolgen voor de handel tussen Azië en Europa.

Sindsdien kwamen reders maar heel af en toe voor verrassingen te staan zoals vandaag. Een van de ernstigste incidenten vond plaats in 2004. Toen blokkeerde de olietanker Tropic Brilliance het kanaal meerdere dagen. En in 2017 kostte het enkele uren om het vrachtschip OOCL Japan vlot te trekken.

"Ik heb dit nog niet eerder meegemaakt", zegt HMM-directeur Van den Eijnden. "Wel dat het kanaal tijdelijk dichtging of dat ze de tolgelden enorm verhoogden, maar daar konden we bijtijds op inspelen. Toen hebben we er ook wel voor gekozen om via Kaap de Goede Hoop te varen. Maar dat een schip in het kanaal vastligt, dat kan ik me niet herinneren."

Een korte sluiting zal niet zulke grote gevolgen hebben, maar voor reders kan de schade door vertraging snel oplopen, zegt Van den Eijnden. "Wij moeten nu wachten en de teller loopt intussen door, een schip kost elke dag behoorlijk wat geld en we zijn er niet voor verzekerd."

Bottleneck

Volgens Rob Zuidwijk, hoogleraar Global Supply Chains and Ports aan de Erasmus Universiteit, heeft het afgesloten kanaal inderdaad vooral gevolgen voor individuele reders en havenbedrijven. Zelfs al zou het een paar dagen duren, de wereldeconomie zal er niet onmiddellijk door instorten. "Er gaat wel veel olie door het kanaal, maar de olie-industrie heeft genoeg voorraden om het een tijdje te kunnen uitzingen."

Voor het goederenvervoer ligt het anders, denkt Zuidwijk. "Het zal maar zo zijn dat er net een lading bij is waar je op zit te wachten. Je hoeft maar een onderdeel te missen om je product niet meer te kunnen maken."

Dit incident laat ook weer zien hoe afhankelijk de wereld is van transportroutes zoals die via het Suezkanaal, zegt Zuidwijk, net als toen er een schip dagenlang de Rijn blokkeerde. "Je wordt weer met je neus op de feiten gedrukt. De wereldhandel is afhankelijk van dit soort bottlenecks, en die zijn kwetsbaar."