Interview slaat bij koningshuis in als een bom: 'Dit vraagt om een reactie'

In het Verenigd Koninkrijk heerst verbijstering over het interview van prins Harry en Meghan Markle. "Dit is op voorhand dagenlang gehypet, maar het is veel erger dan iedereen had kunnen denken", zegt correspondent Tim de Wit. "Ze hebben een bom laten vallen op Buckingham Palace."

Britse media spreken over een "verwoestend interview". Dat het onthullende gesprek van Markle en Harry met Oprah Winfrey stof heeft doen opwaaien, kan gerust een understatement worden genoemd.

De reacties op het interview lopen uiteen: er wordt gesproken over een 'acteershow' en aan de andere kant zegt de de Britse minister voor Familiezaken "dat er absoluut geen ruimte voor racisme in onze samenleving hoort te zijn". Volgens De Wit zie je de verdeeldheid ook terug in de reacties in het Verenigd Koninkrijk. "Jongeren, en met name jongeren van kleur waren enorm op hand van Meghan en Harry. Vooral oudere Britten zijn veel meer op hand van de Queen, die zien haar als lichtend voorbeeld voor de natie."

Tijdens mijn zwangerschap maakten leden van de koninklijke familie zich zorgen over de huidskleur van ons nog ongeboren kind, vertelt Markle:

Vandaag kijkt heel het land uit naar een eventuele reactie van het Britse koningshuis. "Op voorhand leken ze van plan om dit negeren. Gewoon doorgaan. Business as usual, op z'n Brits, maar deze aantijgingen zijn nogal wat. Dat vraagt om een reactie", zegt De Wit.

Een reactie van het koningshuis ligt niet zomaar voor de hand. Ten eerste geeft koningin Elizabeth, als hoofd van het koningshuis, geen interviews. Daarnaast is het lastig om te reageren op de meest schokkende beschuldiging - over racisme in het koningshuis - zegt De Wit. "Meghan en Harry noemen niet man en paard. Wie heeft het gezegd? Prins Charles? We hebben geen idee. Ze benoemen het racisme, maar weiden er voor de rest niet over uit."

'Niet koningin of prins'

Overigens waren het niet koningin Elizabeth of prins Philip die de opmerkingen maakten over de huidskleur van baby Archie. Dat heeft Oprah Winfrey laten weten in een interview met het Amerikaanse CBS News.

Prins Harry sprak Winfrey na het interview nog en vertelde haar daarbij niet om wie het wel ging, maar verduidelijkte wel dat het niet zijn opa en oma betrof. "Hij wilde dat ik het wist en de mogelijkheid kreeg om te delen", zei Winfrey in het interview met de nieuwszender.

Koloniaal verleden

De kwestie laat volgens veel mensen zien dat racisme is ingebakken in dit instituut met een koloniaal verleden, zegt correspondent De Wit. Tijdens de bruiloft van Meghan en Harry dachten veel mensen dat, met de komst van een vrouw van kleur, het koningshuis gaat moderniseren en diverser wordt. "Maar dat is hiermee mislukt", zegt De Wit. "De moderne poot heeft zichzelf hiermee afgezaagd."

De Britse premier Johnson heeft laten weten dat de beweringen een kwestie zijn voor het koningshuis, waarin hij zich niet wil mengen. Johnson heeft het interview van het stel met Winfrey niet bekeken, volgens zijn woordvoerder.

Ook bij royaltywatcher Nick Bullen, van True Royalty TV, kwam het interview hard binnen:

Koningshuisdeskundige Reinildis van Ditzhuyzen benadrukt ook dat een reactie op zo'n beschuldiging lastig is. "Ik weet niet of het koningshuis nog duidelijke wapens in handen heeft, waarmee ze kunnen aantonen dat wat Meghan zegt kletskoek is." Als dat niet het geval is, vreest Van Ditzhuyzen dat de discussie te veel een "welles-nietesspel" wordt. "Soms is zwijgen beter dan spreken."

'Typisch verdienmodel van tabloids'

Ook de verslechterde relatie met de pers kwam aan bod in het interview. Volgens Markle was het verhaal dat ze Kate Middleton, de vrouw van prins William, aan het huilen had gemaakt een keerpunt. Tijdens de bruiloft van Meghan en Harry zou een ruzie zijn ontstaan over het jurkje dat Kates dochter zou dragen. Markle zegt dat het juist andersom was: Kate maakte haar aan het huilen.

De Britse tabloids liggen al lang onder vuur vanwege de manier waarop ze over Meghan schrijven. De Wit spreekt over een contrast: de tabloids schrijven veel negatiever over Meghan na haar huwelijk met Harry, dan daarvoor. "Maar dat is ook een typisch verdienmodel van de tabloids, eerst iemand ophemelen en daarna iemand afbreken. Dat is ook bij Diana gebeurd."

Geen veranderingen in het verschiet

Hoewel de reacties verdeeld zijn en een eventueel weerwoord van het koningshuis nog op zich laat wachten, staat het vast dat het imago van het koningshuis een deuk heeft opgelopen. Maar gaat het interview echt iets teweegbrengen, in het koningshuis of in de Britse pers?

Een verandering bij de tabloids zit waarschijnlijk niet in het verschiet, denkt De Wit. "Daar is in het verleden al zo veel reden voor geweest, maar dat is nooit veranderd. En onderschat de invloed van tabloids niet, ze bepalen in grote mate hoe dingen worden gezien of belicht. Daily Mail en The Sun zijn de best gelezen kranten van het land. En ze zijn enorm koningshuisgezind."

De Wit vergelijkt de Britse monarchie met een gigantische olietanker, die je niet zomaar van koers kan laten veranderen. "Misschien worden er wel vragen gesteld over wat je wel of niet mag doen binnen de koninklijke familie. Maar een hele snelle verandering binnen de monarchie, dat zie ik niet gebeuren."

Van Ditzhuyzen denkt dat het koningshuis wel wat kan hebben. "Het is zo'n oud instituut. Dat laten de Britten zich niet zomaar afnemen." De koningshuisdeskundige benoemt de affaire met Diana en Camilla, toen er ook heftige reacties waren. "Iedereen dacht toen; 'dit kan toch niet? Dit is verschrikkelijk wat er allemaal gebeurt'. Maar uiteindelijk heeft de kracht van het koningschap tot nu toe overal gewonnen."