Australië en Facebook draaien alsnog: wet aangepast en wel betalen
Na een onverwachte nieuwsblokkade van Facebook en harde woorden vanuit de Australische overheid, zijn de gemoederen toch snel tot bedaren gekomen. Vanochtend kondigden het techbedrijf en de Australische regering aan dat ze alsnog overeenstemming hebben bereikt, waardoor het platform stopt met het blokkeren van nieuwsmedia. Facebook gaat nu proberen afspraken te maken met uitgevers.
De patstelling, die afgelopen woensdag was ontstaan, draaide om het betalen van media voor het gebruiken van hun content. De regering wil dat Facebook en Google de portemonnee trekken; dat moet de Australische media-industrie helpen.
Lukt het de komende tijd niet om met uitgevers tot afspraken te komen, dan beslist een arbitragecommissie over het bedrag. Iets wat de platforms niet zagen zitten.
Kritiek op wetsvoorstel
"Iedereen verliest een beetje", reageert Mark Deuze, hoogleraar mediastudies (UvA) op de uitkomst. "Facebook was te veel aan het pesten en Australië ging nogal dommig om met de digitale cultuur waarin we leven." Hij doelt op het feit dat er alleen al voor linkjes betaald zou moeten worden. Dit leidde tot veel kritiek uit de techindustrie, onder meer van de bedenker van het wereldwijde web, Tim Berners-Lee.
Het vandaag toegevoegde amendement verplicht de Australische regering onder meer om eerst te kijken in hoeverre er al afspraken zijn gemaakt tussen de platforms en uitgevers, voordat de regels van toepassing zijn op een specifiek bedrijf.
Daarnaast krijgen Facebook en Google meer tijd voor onderhandelingen. De periode was drie maanden en daar komen twee maanden mediation bij.
Alle aanpassingen geven de platforms een wat betere uitgangspositie in de onderhandelingen.
De afspraken leveren beide partijen een pr-overwinning op. Facebook kan zeggen dat Australië hun kant op is bewogen met deze wijziging en Australië kan erop wijzen dat het sociale netwerk alsnog met uitgevers om de tafel gaat over betalingen.
"Alle aanpassingen geven de platforms een wat betere uitgangspositie in de onderhandelingen", zegt Stefan Kulk, universitair hoofddocent technologie en recht (UU). Hij denkt dat de grootste winst voor Facebook waarschijnlijk zit in het feit dat de overheid eerst moet kijken naar welke afspraken er zijn gemaakt, omdat ze daardoor onder de wet uit kunnen komen.
Al met al denkt Kulk dat het Facebook hiermee een kleine overwinning heeft geboekt. "Want de scherpe randen zijn van het wetsvoorstel." Tegelijkertijd heeft de Australische overheid wel voor elkaar dat het platform gaat betalen voor nieuws, benadrukt hij hierbij.
Overeenkomsten sluiten
Google heeft al afspraken gemaakt met onder meer News Corp, Seven en Nine Entertainment; daarmee zijn vele tientallen miljoenen gemoeid. Het betekent dat de inhoud van deze mediapartijen te zien zal zijn in 'Google News Showcase'. Dit staat dus los van de zoekresultaten van de techgigant. Facebook gaat nu ook met uitgevers in gesprek.
De betalingen moeten de journalistiek dus gaan helpen. Al zijn daar ook wel vraagtekens bij te zetten, zegt Deuze. "Het is uiteindelijk nog maar de vraag of de journalistiek hier beter van wordt."
De EU is een grotere markt, daar zullen bedrijven met hun dreigementen en lobbyen rekening mee houden.
De escalatie van vorige week leidde wereldwijd tot aandacht voor de zaak. Facebook liet zien welke macht het heeft als het erop aankomt. Toch denkt Marietje Schaake, voormalig D66-Europarlementariër en nu directeur technologiebeleid bij de Stanford Universiteit, niet dat Facebook zo'n actie ook hier in Europa zal proberen. "De EU is een grotere markt, daar zullen bedrijven met hun dreigementen en lobby's rekening mee houden."
Europese richtlijnen
Er zijn al wel oproepen geweest van Europarlementariërs om het Australische model toe te passen in Europa. Mireille van Eechoud, hoogleraar informatierecht (UvA), wijst erop dat er op dit moment wetgeving in EU-lidstaten wordt geïmplementeerd die vergoedingen mogelijk maken en dat de regels hier anders zijn dan in Australië.
"Het linken en delen van korte fragmenten is in Europa uitgesloten van de nieuwe regels", zegt ze. Daarnaast is er in Europa geen arbitragecommissie die uiteindelijk kan bepalen wat de prijs wordt, hier moet een uitgever naar de rechter stappen. "Of het dus nu tijd is om in Europa te zeggen 'er moet een schep boven', lijkt me prematuur", zegt Van Eechoud.
Ondertussen zijn de Facebookpagina's van media als The Australian en de Sydney Morning Herald nog altijd leeg. Hoewel het blokkeren vorige week snel ging, kost het Facebook naar eigen zeggen nu een paar dagen om alles weer te herstellen.