Peiling: ruim helft vindt excuses slavernijverleden niet nodig

56 procent van de Nederlanders vindt dat Nederland een ernstige of heel ernstige rol heeft gehad in de slavernij. Tegelijkertijd vindt een bijna even groot percentage, 55 procent, dat de Nederlandse Staat geen excuses hoeft aan te bieden voor die rol. 31 procent vindt dat excuses wel nodig zijn. Dat komt naar voren uit een peiling van I&O Research in opdracht van Trouw.

Uitgesplitst naar achtergrond van de ondervraagden is er een duidelijk verschil te zien: van de Nederlanders zonder migratieachtergrond vindt 62 procent excuses onnodig, bij mensen met een Surinaamse, Antilliaanse, Turkse of Marokkaanse achtergrond vindt rond de 20 procent dat Nederland geen excuses hoeft te maken.

Nederland heeft nooit formeel excuses willen maken voor zijn rol in de slavernij, maar de regering heeft wel spijt betuigd. Premier Rutte wilde na de Black Lives Matter-demonstraties van afgelopen zomer in de Tweede Kamer opnieuw niks weten van excuses.

Volgens Rutte zouden excuses leiden tot polarisatie en hij zei: "Als ik het zal doen, voor wie doe ik het dan, aan wie bied ik ze dan aan? En hoe ver moeten we dan teruggaan?" Er werd wel een 'adviescollege dialooggroep slavernijverleden' in het leven geroepen.

Rol van steden

Amsterdam en Rotterdam overwegen wel om formeel excuses aan te bieden. Slechts één op de vijf Nederlanders vindt dat excuses van steden op hun plaats zijn, blijkt uit de peiling.

Onderzoek van vorig jaar wijst uit dat Amsterdam en Rotterdam nauw betrokken waren bij de slavernij en daaruit flink voordeel haalden. Naar aanleiding daarvan buigen het Amsterdamse en Rotterdamse college zich over de vraag of er excuses worden aangeboden. Als Amsterdam daartoe besluit, is de kans groot dat dat gebeurt tijdens Keti Koti op 1 juli, als de afschaffing van de slavernij wordt gevierd.

Gevraagd naar de redenen waarom er geen verontschuldigingen moeten komen, zeggen ondervraagden onder meer dat je geen excuses kunt maken voor iets wat eerdere generaties gedaan hebben (61 procent) of, net als Rutte, dat het polarisatie in de hand werkt (45 procent).

Nederlanders die wel voorstander zijn van excuses zeggen dat daarmee aangedaan leed wordt erkend (75 procent), dat het belangrijk is voor bewustwording van de geschiedenis (70 procent) en dat het helpt bij het tegengaan van racisme in de toekomst (58 procent).

Rutte voelt nog steeds niet voor excuses

Rutte herhaalde vandaag dat hij niet voor excuses is en dat het kabinet ook niet van plan is die alsnog aan te bieden.

Hij noemde het slavernijverleden een zwarte bladzijde in onze geschiedenis. Maar de premier zei er aarzeling bij te hebben om als huidige generatie excuses te maken voor iets wat toen is gebeurd. Rutte sprak overigens zijn begrip uit voor mensen die dat juist wel willen.

Hij voegde er nog aan toe: "Het risico van het debat over racisme en discriminatie is dat het door de flanken wordt gepakt. De 70 tot 80 procent van Nederland, de fatsoenlijke mensen die racisme en discriminatie afkeuren en die slavernij verwerpelijk vinden, verlies je als het een discussie wordt die alleen vanuit de extremen wordt gevoerd."