Rellen creëren ook groep 'die staat voor iets anders': veel initiatieven om te helpen

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Een nieuwe piano voor het station in Eindhoven, inwoners van steden die rommel opruimen, duizenden euro's om de schade aan de auto van 'oma Tonnie' te betalen en meer dan 100.000 euro voor de Primera van Maaike Neuféglise. De afgelopen dagen zijn meerdere burgerinitiatieven ontstaan om gedupeerden van de avondklokrellen te helpen.

"De rellen roepen veel verontwaardiging op. Een groot deel van Nederland vindt dat een grens wordt overschreden", legt gedragswetenschapper Otto Adang uit. "Deze mensen willen duidelijk maken dat ze niet bij die geweldplegers horen. Dat doen ze door hun ongenoegen te uiten met woorden of positieve acties op te zetten om gedupeerden te helpen."

In Nederland zijn over het algemeen sowieso veel mensen die willen helpen, door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of geld geven aan het goede doel, zegt Adang. "Helpen zit al in het Nederlandse dna."

Omdat veel mensen op sociale media vinden dat 'dit niet oké is', steken meer mensen de handen uit de mouwen, zegt Adang. "Als je weet dat jouw mening breder gedeeld wordt in de samenleving, ben je eerder geneigd om iets te doen. Dan wordt het 'wij' tegen 'zij' en wil je op zo veel mogelijk manieren laten zien dat je de anderen uit jouw groep wil helpen."

Jeugd Urk positief in het nieuws

Een van de opgezette initiatieven is een crowdfundingsactie voor een nieuwe coronateststraat in Urk. De 21-jarige Jan Baarssen startte twee dagen geleden een actie die inmiddels al bijna 10.000 euro heeft opgeleverd. "De jongeren van Urk komen de laatste dagen zo negatief in het nieuws, ik wilde met deze actie laten zien dat de jeugd hier ook goede dingen doet", vertelt hij.

Baarssen was erbij toen de teststraat in Urk afgelopen zaterdagavond in brand werd gestoken. "We waren daar met honderden auto's om te protesteren tegen de avondklok, maar toen die brand uitbrak werd de sfeer opeens grimmig. Niemand wilde dat, daarom gingen veel mensen naar huis."

Ook in Den Bosch werd geholpen, daar gingen inwoners van Den Bosch de dag na de rellen de straat op om schoon te maken:

Tot nu toe zijn de reacties op de actie overwegend positief. De eerste duizenden euro's die werden gedoneerd, kwamen vooral van Urkers, maar nu komen ook bedragen vanuit het hele land. "Er zijn mensen die zeggen dat de schade door de daders moet worden betaald, maar ik wil graag de GGD helpen. De politie moet de daders maar aanpakken. Ik heb al contact gehad met de GGD en die is superblij met de actie."

De crowdfundingsactie blijft de komende dagen nog openstaan, zegt Baarssen. Waar het opgehaalde geld precies aan wordt besteed, is nog onduidelijk. "Maar het gaat sowieso naar de GGD."

Ook Sylvana IJsselmuiden heeft geld opgehaald. Zij zette zich in voor 'Oma Tonnie'. Die 78-jarige vrouw stond huilend voor de camera van Omroep Brabant, omdat haar auto compleet was vernield. "Eerder begon ik al een crowdfundingsactie voor 'Opa K'nex en merkte ik hoeveel ik met mijn bereik (350.000 volgers op Instagram, red.) kan. Toen ik dit filmpje zag, brak mijn hart. Ik wilde weer helpen."

IJsselmuiden plaatste een oproep op Instagram en binnen 5 minuten zat haar hele inbox vol. "Mensen die een garage voor haar wilden bouwen, geld wilden doneren of haar auto wilden maken. Zo mooi om te zien hoe mensen elkaar willen helpen."

Uiteindelijk is er genoeg geld opgehaald om vanmiddag de auto van Oma Tonnie te laten maken. En dan blijft er zelfs nog geld over. "Met het overige geld gaat ze getroffen ondernemers uit de regio helpen. Dat is toch ook weer mooi?"

Het is wel belangrijk om stil te staan bij het feit dat de hulp goedbedoeld kan zijn maar niet de juiste uitwerking hoeft te hebben, zegt gedragswetenschapper Adang. Daarmee verwijst hij naar de voetbalsupporters die gisteren in meerdere steden de straat op gingen om 'hun stad te beschermen'. "Dit is natuurlijk een positief gebaar en waarschijnlijk goed bedoeld, maar dit zou alleen moeten gebeuren onder regie van politie en gemeente. De supporters moeten zich echt houden aan instructies."

Door de hulp heeft Oma Tonnie een nieuwe auto, krijgt Urk misschien een nieuwe teststraat, staat er straks een nieuwe piano op Eindhoven Centraal en worden talloze ondernemers gesteund. "Die hulp is zo mooi en gewenst. We moeten, juist in deze periode, wat liever zijn voor elkaar. Iedereen heeft het al zo moeilijk", zegt IJsselmuiden.

Gulle gevers in Eindhoven maakten het mogelijk dat er binnen enkele dagen na de rellen al een nieuwe piano op het station staat: