Gemeentelijke heffingen met meer dan 4 procent omhoog

Nederlandse huishoudens betalen dit jaar bij elkaar naar verwachting 11,3 miljard euro aan gemeentelijke heffingen. Dat is 4,4 procent meer dan vorig jaar, toen de gemeenten 10,8 miljard euro op de begroting hadden staan, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Vooral de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten stijgen naar verwachting sterk, met gemiddeld 10 procent tot 2,2 miljard euro. Dat is de grootste stijging in 26 jaar. Volgens hoofdeconoom van het CBS Peter Hein van Mulligen ligt dat aan twee zaken. "De kosten van afvalverwerking en scheiding van afval zijn gestegen, maar daarnaast zijn de opbrengsten van de verkoop van gerecycled glas, plastic of staal gedaald."

Ozb stijgt ook sterk

Aan de onroerendezaakbelasting (ozb), de grootste gemeentelijke heffing, zijn huishoudens naar verwachting bijna 6 procent meer kwijt dan vorig jaar, zo'n 4,6 miljard euro. Dat is de grootste stijging sinds 2004.

Gemeenten kunnen dit geld vrij besteden aan bijvoorbeeld bibliotheken of sportvelden. De verwachting is dat sommige gemeenten de hogere ozb deels gebruiken om tekorten op te vangen, die nog verergerd zijn door corona. De ozb wordt bepaald door de woz (de waardebepaling van onroerend), het aantal panden en door de tariefontwikkeling, die door de gemeenteraad wordt vastgesteld.

Gemeenten hoeven de ozb niet te verhogen en kunnen hem loskoppelen van de gestegen woz-waarde, maar dat gebeurt in de praktijk niet, zegt Van Mulligen. "De kosten voor onderhoud van bijvoorbeeld sportvelden gaan ook omhoog. De meeste dingen worden duurder, waardoor de gemeenten ook de heffingen verhogen."

Rioolheffing

De opbrengst van de rioolheffing stijgt dit jaar met 2,6 procent tot 1,7 miljard euro. Dit is iets hoger dan de gemiddelde jaarlijkse stijging van 1,9 procent over de afgelopen vijf jaar. De stijging van deze kosten wijt Van Mulligen deels aan de klimaatverandering. "Gemeenten moeten blijven investeren in een betere waterverwerking om de wateroverlast door extreme regenval op te vangen."

Vakantie in eigen land

Gemeenten denken dit jaar ook meer te kunnen ophalen aan toeristenbelasting. Bijna 90 procent van de gemeenten met toeristenbelasting voorzien voor 2021 een gelijke of zelfs hogere opbrengst dan ze voor 2020 begrootten, nog voor het uitbreken van de coronacrisis. Amsterdam ziet als enige gemeente deze opbrengsten een stuk somberder in: de stad verwacht komend jaar 79 miljoen euro minder toeristenbelasting binnen te krijgen.

Waarom verwachten veel andere gemeenten wel een stijging van de opbrengst? "Dat kan er mee te maken hebben dat gemeenten verwachten dat ook dit jaar meer Nederlanders vakantie gaan vieren in eigen land, waardoor de opbrengst van de toeristenbelasting naar verwachting ook gaat stijgen", zegt Van Mulligen.

Top 10 gemeenten

De twee tabellen hieronder staan de top 10 gemeenten met de hoogste opbrengst in totaal aan heffingen per inwoner en de top 10 voor wat betreft de opbrengst aan ozb per inwoner. Dat kleine gemeenten als de Waddeneilanden hoog eindigen in de gemeenteheffingen heeft er mee te maken dat de afvalwerkingskosten over een kleiner aantal inwoners kan worden verdeeld.

Daarnaast moet de toeristenbelasting, die een groot gedeelte van de belastinginkomsten op de Wadden vertegenwoordigt, los worden gezien van het totaal omdat die opbrengst komt van mensen buiten die eilanden en niet van de bewoners zelf.