Palestijnen kondigen na 15 jaar weer verkiezingen aan

President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit heeft aangekondigd dat de Palestijnen voor het eerst in vijftien jaar naar de stembus kunnen. De bedoeling is dat er op 22 mei verkiezingen gehouden worden voor het Palestijnse parlement en dat er op 31 juli een nieuwe Palestijnse president gekozen wordt. "Als de verkiezingen inderdaad doorgaan, dan is dat een enorme ontwikkeling", zegt correspondent Ties Brock.

In 2006 waren er voor het laatst verkiezingen voor het Palestijnse parlement. Die werden gewonnen door Hamas, flink tegen het zere been van Fatah - de partij van Abbas - en van Israël en de VS. Door het westen en Israël wordt het streng islamitische Hamas als terreurbeweging gezien.

Een gewapend conflict tussen Fatah en Hamas zorgde voor een feitelijke splitsing van het Palestijnse bestuur: Fatah kreeg de macht op de Westelijke Jordaanoever en Hamas zwaait sinds 2007 de scepter over de Gazastrook.

De laatste presidentsverkiezingen waren in 2005, toen Abbas de opvolger werd van Yasser Arafat. Zijn termijn liep in 2009 officieel al af, maar hij bleef aan de macht.

Akkoord met Hamas

De aankondiging van nieuwe verkiezingen komt na veelvuldig overleg tussen Fatah en Hamas. Ties Brock: "Hete hangijzers in dat overleg waren onder meer de mogelijkheid van Hamas om campagne te voeren op de Westelijke Jordaanoever en de data van de verkiezingen. Hamas wilde dat de parlements- en presidentsverkiezingen tegelijkertijd gehouden zouden worden." Hamas zegt vandaag in een verklaring verheugd te zijn over het besluit van Abbas.

Sinds de bestuurlijke splitsing in 2007 zijn er talloze verzoeningspogingen tussen de twee partijen geweest en ook interim-regeringen waarin zowel Fatah als Hamas vertegenwoordigd waren. Eind september sloten ze een akkoord waarin onder meer stond dat er verkiezingen moeten komen.

Dat akkoord kwam niet lang nadat Israël verschillende normaliseringsakkoorden sloot met Arabische landen. De Palestijnen zagen dat als verraad door hun Arabische bondgenoten, die de kans op een eigen staat nog kleiner maakte. Interne Palestijnse eenheid is door het wegvallen van Arabische steun daarom extra belangrijk om internationaal mee te blijven spelen, vinden Fatah en Hamas.

Oost-Jeruzalem

De Amerikaanse president Trump speelde een grote rol bij de totstandkoming van de akkoorden tussen Israël en verschillende Arabische landen. Mogelijk speelt in het aankondigen van concrete verkiezingsdata mee dat Joe Biden vanaf medio volgende week in het Witte Huis zit, zegt Brock. Abbas zou hiermee een signaal af willen geven democratie serieus te nemen, ondanks dat hij in de afgelopen vijftien jaar vele malen de belofte niet nakwam om verkiezingen te houden.

"Velen hier vragen zich af of de verkiezingen er dit keer wel echt van gaan komen", aldus Brock. Er kunnen nog allerlei obstakels opduiken, zoals bijvoorbeeld Oost-Jeruzalem: "De internationale gemeenschap beschouwt Oost-Jeruzalem als door Israël bezet gebied, maar Israël ziet het als onderdeel van het eigen land. Daarmee is het onzeker of Israël Palestijnen daar toestaat te stemmen."