Huis van Afgevaardigden begint debat over afzetten Trump, onder strenge bewaking

In het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is het debat begonnen om president Trump af te zetten, vanwege zijn rol in de bestorming van het Capitool. Het zou de tweede keer in zijn termijn zijn en de vierde keer in de geschiedenis van de VS dat een impeachmentprocedure tegen een president wordt gestart.

Volgens de Democraten is de bestorming van vorige week een direct gevolg van Trumps retoriek en ongefundeerde claims over fraude bij de presidentsverkiezingen afgelopen november. Daarom is hij een gevaar voor de nationale veiligheid, democratie en de grondwet, zo valt te lezen in de resolutie (pdf) die voorligt.

Het Huis van Afgevaardigden, waar de Democraten een meerderheid hebben, zal zich hoogstwaarschijnlijk probleemloos achter de afzetting scharen. In de Senaat is dat hoogst onzeker, omdat daar een tweederdemeerderheid nodig is. Naast alle Democratische senatoren moeten ook minstens zeventien Republikeinen voor stemmen.

Kan maanden duren

Dat is niet ondenkbaar. Volgens Amerikaanse media brokkelt de steun voor Trump onder Republikeinse senatoren af. Zeker vijf senatoren zeggen de afzettingsprocedure te steunen. Ook Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat, zou zich die richting op bewegen, schrijft de New York Times.

Impeachment uitgelegd in vijf plaatjes:

De stemming in het Huis van Afgevaardigden wordt vanavond verwacht, maar het is nog onbekend wanneer de Senaat erover zal stemmen. Dat kan mogelijk maanden duren, dus na het presidentschap van Trump. Als in dat geval voor een afzetting wordt gestemd, heeft dat als consequentie dat Trump niet mag deelnemen aan nieuwe presidentsverkiezingen.

Veel bewaking

Gisteren poogden de Democraten Trump af te zetten via zijn vicepresident Mike Pence. Hem werd gevraagd het 25ste amendement van de Grondwet in te roepen, waarbij een meerderheid van de regering de president uit zijn ambt kan verwijderen. Pence weigerde dat, omdat het Congres zich volgens hem beter kan bezighouden met een soepele overgang naar de nieuwe president Biden.

Het debat in het Huis vindt onder strenge bewaking plaats. Uit angst voor nieuwe ongeregeldheden van Trump-aanhangers zijn op verschillende plaatsen in Washington barricades opgeworpen. Zwaarbewapende leden van de Nationale Garde bewaken het Capitool. Ook de woning van Pence is streng beveiligd.

Leden van de Garde sliepen vannacht in het Capitool, zag deze journalist van CNN:

Verder wordt het Congres de komende dagen door 15.000 agenten beveiligd. Waarnemend minister van Justitie Jeffrey Rosen waarschuwde vandaag voor mogelijke nieuwe ongeregeldheden in aanloop naar de inauguratie van Joe Biden, over precies een week.

Bij de bestorming van het Capitool vielen vorige week vijf doden en tientallen gewonden. De FBI is een strafrechtelijk onderzoek begonnen naar ruim 170 mensen voor betrokkenheid bij het geweld. Justitie verwacht dat honderden mensen zullen worden aangeklaagd.

Historische gebeurtenis

Het is de vierde keer in de geschiedenis dat een Amerikaanse president wordt onderworpen aan een afzettingsprocedure. De laatste keer was een jaar geleden, toen president Trump werd aangeklaagd vanwege zijn vermeende poging om de Oekraïense president Zelensky onder druk te zetten om een onderzoek te beginnen naar toenmalig presidentskandidaat Biden. De procedure strandde in de Senaat.

Ook in de andere twee impeachmentprocedures in de Amerikaanse geschiedenis (tegen Andrew Johnson in 1868 en Bill Clinton in 1999) werd de benodigde tweederdemeerderheid in de Senaat niet behaald.

De enige president die aftrad vanwege een impeachmentprocedure was Richard Nixon in 1974, maar die hield de eer aan zichzelf en kondigde zijn vertrek aan voordat het tot een stemming in het Huis van Afgevaardigden was gekomen.