Nu ook in het noorden dramatische verhalen uit verpleeghuizen

De harde lockdown duurt al drie weken, maar in de verpleeghuizen merken ze er niet of nauwelijks iets van. Terwijl er nu toch meer aandacht is voor de verpleeghuizen dan in de eerste golf afgelopen voorjaar en er genoeg beschermingsmiddelen zijn.

Afgelopen week zijn 129 bewoners van verzorgingshuizen in heel Nederland aan de gevolgen van een coronabesmetting overleden. Het aantal instellingen met een vastgestelde coronabesmetting is nu zelfs hoger dan tijdens het begin van de pandemie. Daarbij moet wel aangetekend worden dat er nu veel meer getest kan worden dan in het voorjaar.

Anders dan in de eerste golf zijn de getroffen instellingen nu over het hele land verspreid. Zo kampt verpleeghuis Dekelhem in het Drentse Gieten sinds de Kerstdagen met zeker 56 besmettingen onder bewoners en personeel. 31 van de in totaal 86 bewoners liepen het virus de afgelopen weken op, meldt RTV Drenthe. Drie mensen zijn overleden.

"Erg verdrietig", zegt een woordvoerder van de zorginstelling waar Dekelhem onder valt. De instelling bleef tijdens de eerste golf nog gespaard, maar heeft nu speciale covid-units in moeten richten. "Dit is ingrijpend voor zowel bewoners als medewerkers."

'Niet zo vreemd'

Soortgelijke brandhaarden zijn nu overal te zien, zegt Jacqueline de Groot in het NOS Radio 1 Journaal. Ze is voorzitter van Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde. "Het is beperkt tot bepaalde regio's waar het ernstiger is dan in andere, maar die zijn wel verspreid door het hele land, met inderdaad ook dramatische verhalen uit het noorden."

De piek van besmettingen in de verpleeghuizen is treurig nieuws, maar volgens De Groot niet verrassend. "Als je bedenkt dat een verpleeghuis onderdeel van de samenleving en de besmettingscijfers in de samenleving ook hoog zijn, is het niet zo gek dat het in het verpleeghuis ook gigantisch oploopt. Bezoekers en medewerkers zijn onderdeel van de samenleving en door hen wordt het ook het verpleeghuis binnengebracht."

Intensief contact

Het personeel heeft vaak intensief contact met bewoners. Ze hebben vaak hulp nodig bij het uit bed komen, douchen, eten en naar het toilet gaan. Maar dat wil niet zeggen dat de medewerkers ook de belangrijkste bron van besmettingen zijn, zegt De Groot. "Want familieleden helpen vaak ook mee bij de verzorging. Daarbij zijn er bezoekers die zich niet goed aan de regels houden. Sommigen doen hun mondkapjes af."

Tijdens de eerste golf was er veel kritiek op het gebrek aan beschermende middelen in verpleeghuizen, zoals mondkapjes. Die beschermende middelen zijn er nu wel genoeg en er zijn ook voldoende testmaterialen. De Groot: "Er wordt veel meer getest en er wordt ook veel meer gebruik gemaakt van beschermende middelen als mond-neusmaskers en schorten. Maar dat is bij sommige doelgroepen heel erg lastig. Je kunt je voorstellen dat bij mensen met dementie het gebruik van beschermende middelen niet altijd goed lukt, omdat mensen niet begrijpen wat er om hen heen gebeurt. Dat brengt ook risico's met zich mee. Ze kunnen iemand zomaar vastpakken. Soms vinden ze het ook eng als ze iemands gezicht niet kunnen zien."

De beste manier om het aantal coronagevallen in de verpleeghuizen naar beneden te brengen is door de besmettingscijfers in de samenleving omlaag te brengen, benadrukt De Groot. Ook het vaccineren dat vandaag is begonnen, gaat daarbij helpen.

De Gezondheidsraad heeft het kabinet meermaals geadviseerd om ouderen en kwetsbaren als eerste in te enten tegen het coronavirus, net als in veel andere Europese landen gebeurt. In ons land krijgen nu nog alleen medewerkers van verpleeghuizen en het personeel in de acute zorg een prik. De Groot hoopt dat de ouderen zelf hier ook zo snel mogelijk aan de beurt zijn. "Dan kunnen we de mensen echt gaan beschermen."

'Bezoek niet verbieden'

Tot die tijd moet de bescherming komen door het voorkomen van besmettingen. Tijdens de eerste golf werd daarom het bezoek aan bewoners van verpleeghuizen verboden, maar daar zien de meeste instellingen nu weinig heil in.

De Groot staat daar achter. "Dat willen we allemaal niet meer. Er zijn wel een paar huizen even dicht geweest, om de situatie weer te kunnen overzien, maar dat was tijdelijk. In veel veel huizen wordt nu bijgehouden wie er binnenkomt, en bezoekers worden begeleid in het gebruik van de beschermende middelen. Het brengt risico's met zich mee, maar we willen niet dat het allemaal weer op slot gaat."

Ook zorginstelling Icare, waar het zwaar getroffen verpleeghuis in het Drentse Gieten onder valt, ziet daar niets in. "Dat doen we niet nog een keer", zegt rayonmanager Marcel van der Meulen. "Dat geeft te veel emoties. De familieleden mogen bij de bewoners op bezoek blijven komen, en dat is denk ik wel een heel mooi gebaar naar de familie en de bewoner toe."