Waarom het vandaag even leek alsof alle planbare zorg werd gestaakt
Een persbericht van minister Van Ark voor Medische Zorg leidde vandaag rond het middaguur tot onrust bij mensen die een operatie of behandeling in de agenda hebben staan. In het bericht stond onder meer dat het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) de volgende maatregel neemt: "Staken van alle planbare reguliere zorg (in ziekenhuizen en zelfstandige klinieken) om zo personeel vrij te spelen in de rest van de zorg".
Kort nadat veel media, waaronder de NOS, het bericht hadden gepusht ontving het Radboudumc in Nijmegen telefoontjes van bezorgde mensen. "Gaat mijn operatie nog wel door", wilden patiënten weten. Ook het Haaglanden Medisch Centrum kreeg patiënten aan de lijn met soortgelijke vragen.
Corrigeren
Voor een deel van de patiënten bleek het loos alarm. "Ik wil het bericht van het ministerie deels corrigeren", zei LNAZ-voorzitter Ernst Kuipers even voor half drie. "De spreekuren, de zorg op de dagbehandeling en alle planbare maar urgente planbare zorg, zoals operaties bij hart- en kankerpatiënten en orgaantransplantaties gaan gewoon door."
Onder de streep mogen ziekenhuizen zelf besluiten welke operaties wel of niet doorgaan. Een aantal ziekenhuizen verspreidde deze informatie gelijk via sociale media om een deel van hun patiënten gerust te stellen:
Alleen de niet-urgente zorg wordt de komende tijd uitgesteld. Daaronder wordt verstaan: ingrepen en behandelingen die niet per se binnen zes weken noodzakelijk zijn. "Dan moet je denken aan knie- en heupoperaties, cosmetische chirurgie en bijvoorbeeld de behandeling van een liesbreuk", legt Kuipers uit.
Overigens hebben veel ziekenhuizen dit soort planbare zorg al in meer of mindere mate afgeschaald vanwege de coronacrisis. Wat is er dan anders dan gisteren? Kuipers: "De afspraak is nu dat we het in alle ziekenhuizen zullen doen. Anders werkt het niet."
Om de toestroom van coronapatiënten gelijk te kunnen verdelen is het volgens hem belangrijk dat in elk ziekenhuis op hetzelfde niveau wordt afgeschaald.
Aanpassing 'om sector gerust te stellen'
Op verzoek van Kuipers zijn de woorden "niet-kritieke" in de loop van de middag toegevoegd in het overheidspersbericht, laat een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid weten. "Dat hebben we gedaan om de sector gerust te stellen." De woordvoerder zegt dat de formulering "alle planbare reguliere zorg" automatisch impliceert dat het gaat om de niet-kritieke zorg.
Het persbericht is vooral verstuurd als teken van steun voor de maatregelen van het LNAZ, zegt het ministerie. Behalve het uitstellen van zorg staat in het persbericht ook dat het aantal intensivecarebedden wordt verhoogd tot 1450 en dat er weer coronapatiënten naar Duitsland worden verplaatst.
Dat is nodig omdat de druk op de zorg oploopt. En aangezien het weekgemiddelde van het dagelijks aantal positieve testen nog steeds stijgt, krijgen de ziekenhuizen het de komende tijd nog zwaarder om de roosters rond te krijgen. De piek van de druk wordt verwacht in januari.
De medische sector heeft een leidraad om de acute zorg te waarborgen. Daarbij geldt een indeling in vijf categorieën. Klasse vier en vijf wordt nu uitgesteld. Volgens de gehanteerde definitie is dit de zorg waarbij zes weken uitstel respectievelijk enig of geen risico geeft op permanente gezondheidsschade dan wel verlies van levensjaren.
Uitzonderingen zijn mogelijk en uiteindelijk bepaalt de arts welke zorg echt niet kan wachten. Zo hoeft een patiënt met een liesbreuk niet binnen zes weken behandeld worden. Maar als de breuk bekneld raakt, moet die persoon juist wel zo snel mogelijk worden geopereerd.
