Zorgmedewerker en loonbeslag? Dan gaat je bonus misschien naar de schuldeiser
Van verpleeghuizen tot apothekers: nu steeds meer werkgevers alvast de zorgbonus van 1000 euro hebben overgemaakt, blijken werknemers die niet altijd vrij te kunnen besteden. Als er sprake is van loonbeslag komt het voor dat deurwaarders de schenking gebruiken om de schuld verder af te lossen. Onterecht, vinden schuldhulpverleners en vakbonden. Zij wijzen op het bijzondere karakter van de bonus.
"Het kan niet zo zijn dat deurwaarders op eigen houtje beleid maken", zegt Joke de Kock, schuldhulpmanager bij de gemeente Tilburg. Vier cliënten trokken bij haar aan de bel toen er naast hun inkomen ook beslag werd gelegd op hun zorgbonus.
Op verzoek van de Tweede Kamer geeft het kabinet dit jaar een bonus van 1000 euro per zorgmedewerker, in verband met de coronapandemie. Het extraatje is bedoeld voor mensen die "een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd" en niet meer dan twee keer modaal verdienen.
Terugdraaien
"De intentie bij het verstrekken was duidelijk: dit geld moet gaan naar mensen die hebben gewerkt in uitzonderlijk zware tijden. Het geld mag niet zomaar gaan naar de aflossing van hun schuld. Gebeurt dat wel, dan moet dat worden teruggedraaid", zegt De Kock.
Op juridisch gebied ligt er wel een (niet bindend) advies van het Recofa, het landelijk overlegorgaan van rechters-commissaris in faillissementen en surseances van betaling. Die luidt dat voor mensen in schuldsaneringsregeling en faillissement, de zorgbonus van buiten de boedel zou moeten blijven. "Dit bedrag zou dus niet in de pot voor de schuldeisers terecht moeten komen, maar bij de zorgmedewerker zelf."
Deurwaarders zijn het daar niet mee eens. Die vinden het ook nog maar de vraag of de eenmalige gift wel of niet onder een loonbeslag valt. "Zonder hun baan hadden ze deze bonus niet gehad. Doorgeredeneerd zou dit dan onder de arbeidsovereenkomst kunnen vallen en daarmee het beslag", zegt Paul Otter van de Koninklijke Beroepsvereniging van Gerechtsdeurwaarders (KBvG).
'Vaag terrein'
Vanwege de verwarring zegt de KBvG nu naar de rechter te stappen om een zaak voor te leggen. "Het is een vaag terrein en iedereen heeft een andere mening. Het Recofa heeft een standpunt ingenomen dat in mijn visie afwijkt van de wet", aldus Otter.
Volgens de branche is er naast het juridische aspect ook een morele verplichting van de burger om zijn schuld te betalen. Otter: "Tegelijkertijd zijn er ook redenen om er gezien de omstandigheden coulant mee om te gaan."
"Een mistige situatie", zegt ook Auke Schouwstra van de NVVK (branchevereniging voor schuldhulpverlening). Toch is het volgens hem duidelijk dat het geld bestemd is voor werknemers en niemand anders.
"Wij vinden dat het bij deze mensen terecht moet komen. Daarnaast zijn rechters geadviseerd dit bedrag buiten de boedel te houden. Daar zijn we heel blij mee want werknemers in de thuiszorg en de schoonmaak zijn groepen waar deurwaarders regelmatig langskomen voor schulden. Dus roepen wij deurwaarders op om te handelen in de geest van de regeling zoals hij tot stand is gekomen."
Goodwill
De branchevereniging voor schulphulpverlening noemt het vervelend dat mensen met schulden nu in discussie moeten met de deurwaarder. "Mensen hebben vaak al schuldenstress en dan komt dit er ook nog bij. Mijn advies is daarom: zoek hulp bij een schuldhulpverlener. Die gaat in overleg met de schuldeisers en vaak stopt een beslaglegging dan. Schuldhulp geeft rust om na te denken over wat verstandig is. Als het even kan, is het natuurlijk alsnog slim om de bonus te stoppen in de aflossing van de schuld."
Voor de cliënten die aan de bel trokken bij Joke de Kock geldt hopelijk een goede afloop, zegt de schuldhulpmanager. Maar daarmee is het grotere probleem volgens haar nog niet verholpen. "Wij vechten als schuldhulpverleners nu voor cliënten die er recht op hebben. Maar wat als je geen hulpverlener hebt die dat voor je doet? Bij dit soort uitzonderingen ben je vaak zeer afhankelijk van de goodwill van de deurwaarder. Het is gewoon stress voor deze mensen en die kunnen dat er niet bij hebben."
