Advies: Nederland moet toch verdachten aan Polen overleveren

Nederland moet een Poolse verdachte gewoon overleveren. De rechtbank in Amsterdam had de overlevering van de verdachte opgeschort omdat Poolse rechtbanken niet langer onafhankelijk van hun regering opereren en de rechtsstaat in het land is aangetast.

In een advies aan het Europese Hof van Justitie zegt de advocaat-generaal Campos Sánchez-Bordona nu dat het niet aan de rechter is om dat te bepalen. De adviezen worden vaak overgenomen door het Hof.

Volgens de Europese regels kan een overleveringsverzoek alleen worden geweigerd als de Europese Raad vaststelt dat een land de rechtsregels voortdurend schendt. Dat is bij Polen niet het geval. Er lopen wel procedures tegen het land omdat er geen onafhankelijke rechters worden benoemd, maar tot een veroordeling door de andere regeringsleiders is het nog niet gekomen.

Onbestraft blijven

De advocaat-generaal begrijpt de zorgen wel. Maar hij zegt in een toelichting dat justitiële samenwerking in Europa is gebaseerd op vertrouwen tussen de lidstaten en dat alleen in uitzonderlijke gevallen verdachten niet worden overgeleverd. Bovendien is nog niet vastgesteld dat de rechters in Polen geen rechter meer zijn. "Er wordt namelijk nog steeds recht gesproken."

Volgens Campos Sánchez-Bordona is er wel ruimte voor de rechtbank in Amsterdam om een individuele afweging te maken. Als ze de overtuiging hebben dat een verdachte geen kans heeft op een eerlijk proces dan mag een overleveringsverzoek worden geweigerd.

Maar een algemene weigering om voortaan verdachten aan Polen over te leveren zou kunnen worden opgevat als een afkeuring van het werk van alle Poolse rechters, zo schrijft de advocaat-generaal. "Bovendien leidt het tot het onbestraft blijven van een groot aantal strafbare feiten, waar ook slachtoffers last van hebben."

Na het besluit van de Amsterdamse rechtbank heeft Polen laten weten dat het ook niet meer meewerkt aan het overleveren van verdachten aan Nederland.