Gehandicaptenzorg in de tweede coronagolf: 'Situatie is nu nog lastiger'

• Karen Eshuis

  redacteur Online

Cliënten die op hun kamer in quarantaine moeten en alleen verzorging krijgen van medewerkers in beschermende kleding. "Dat valt niet uit te leggen aan iemand met autisme of down", zegt Ton Hoegee, medewerker op een woongroep van zorginstelling 's Heeren Loo.

Volgens Hoegee is de situatie in de gehandicaptenzorg momenteel nog lastiger dan tijdens de eerste coronagolf. "Toen moesten we helemaal op slot en dat gaf veel verdriet, maar was er ook meer duidelijkheid voor de bewoners." Op zijn groep wonen 18 cliënten met een verstandelijke beperking.

Uiteraard is hij opgelucht dat er überhaupt bezoek mogelijk is, maar de keerzijde is dat het nu onvoorspelbaar is. "Het is lastig voor onze cliënten om te begrijpen waarom ze op hun kamer moeten eten. Zij zijn juist gebaat bij structuur."

Nu er door het hele land meer besmettingsbrandhaarden zijn, is er ook meer spreiding van het aantal coronabesmettingen in de gehandicaptenzorg, zegt woordvoerder Nanda Troost van 's Heeren Loo. "Tijdens de eerste golf ging het, net als in de rest van het land, om een aantal besmettingen op een beperkt aantal locaties. Nu gaat het om kleinere aantallen verspreid over het hele land."

Troost is net als Hoegee opgelucht dat instellingen hun deuren niet helemaal hoeven te sluiten en dat de dagopvang door kan gaan. "We willen het liefste voorkomen dat we in de situatie belanden waar we tijdens de eerste golf in terechtkwamen. We zijn nu veel beter voorbereid dan de vorige keer."

Onbegrip

Maar er blijven schrijnende situaties bestaan. "Als een bewoner of medewerker zich laat testen, dan gaat iemand inderdaad in quarantaine op zijn kamer of appartement. En dan eten ze daar ook. Dat is verdrietig en ingewikkeld, maar het moet." De personeelsleden, zo'n 17.000 medewerkers, waren volgens Troost net weer een beetje hersteld van de eerste coronagolf. "En nu moeten ze weer volop aan de bak en hier en daar dealen met dat onbegrip."

Sinds de laatste persconferentie van Rutte zijn bij 's Heeren Loo de regels aangescherpt: per dag mogen er drie gasten komen op een groep. Ook moeten cliënten 1,5 meter afstand bewaren, zeker als ze naar de dagbesteding gaan. Maar dat blijft voor velen moeilijk. Bovendien werden tijdens de eerste golf ontmoetingen met familieleden vaak buiten georganiseerd. Troost: "Er werd gezocht naar creatieve oplossingen, zoals een picknicktafel waarbij je als vanzelf 1,5 meter afstand houdt. Maar dat soort initiatieven zijn in de herfst en winter lastiger dan in de zomer."

Piept en kraakt

Wat de gehandicaptenzorg zou helpen, is wanneer het testen sneller gaat. "Zo'n sneltest zou een uitkomst zijn. Dan hoeven bewoners minder lang in quarantaine", zegt Hoegee.

Ook de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) zegt dat de gehandicaptenzorg hierdoor onder druk staat, zegt woordvoerder Johan van Ruijven. Het duurt volgens hem vaak dagen voor het voor medewerkers duidelijk is of ze besmet zijn of niet. "Het piept en het kraakt in de gehandicaptenzorg, ook omdat het ziekteverzuim onder zorgmedewerkers oploopt."

Wel zegt hij dat het de verschillen per regio groot zijn. "In steden als Rotterdam, Den Haag en Amsterdam zijn er veel problemen, die in Drenthe niet spelen." VGN dringt bij minister Hugo de Jonge aan op het invoeren van de sneltest. "Daar staan we om te springen, het zou een enorme verbetering kunnen zijn voor cliënten, personeel en hun familieleden."

Ondertussen probeert Ton Hoegee de moed erin te houden. "Afleiding, dat is het beste voor de bewoners. Je moet de cliënten van punt naar punt begeleiden. We leven op de groep als een soort gezin, dan probeer je toch de gezelligheid vast te houden."

Maar hij kan niet ontkennen dat het coronavirus een zware wissel op hem trekt. "Ik wil het virus niet meebrengen naar de woongroep of naar huis, dus ik ben heel voorzichtig. Het beperkt je contacten. Het was al ingewikkeld werk, maar nu helemaal. Want het dreunt ook door in je privéleven."