Dragen mensen al mondkapjes? 'We denken dat het elke dag wat meer wordt'
Het hoge woord kwam er gisteren in de Tweede Kamer plots uit: het kabinet adviseert iedereen om in de publieke binnenruimte een mondkapje te dragen. Morgenavond wordt de richtlijn hiervoor pas verwacht en dus is er nog veel onduidelijk.
Zo gaat het om een dringend advies, en geen plicht, maar mogen winkels wel klanten weigeren die geen mondmasker dragen. In de praktijk laten winkels het meestal van de klanten afhangen, blijkt uit een rondgang langs de grote brancheorganisaties.
Zo ziet het CBL, de belangenbehartiger van de supermarkten, dat deze week "mondjesmaat" al meer mondmaskers worden gedragen. Dat begon eigenlijk al vanaf maandag, toen premier Rutte bekendmaakte dat in grote steden het dragen van een mondkapje werd geadviseerd in winkels, en dus ook in supermarkten.
"Er zijn supermarkten waar ongeveer 60 procent van het winkelend publiek nu een kapje draagt en 40 procent niet. Op andere plekken is het precies andersom", zegt Liane ter Maat van het CBL. "Maar het is de afgelopen dagen wel aanzienlijk meer dan eerder."
De brancheorganisatie steunt de oproep van het kabinet, maar adviseert de supermarkten toch om kapjes in winkels niet verplicht te stellen. Ter Maat: "We willen niet met klanten in discussie moeten over een kapje. Nu al worden medewerkers soms onvriendelijk behandeld als ze mensen op de regels wijzen. Bovendien is het niet aan de supermarkten om dat soort coronamaatregelen te nemen."
'Elke dag een beetje meer'
Winkeliers in de detailhandel herkennen het door het CBL geschetste beeld. Ook in de winkelstraat raakt het winkelend publiek langzaam gewend aan het idee dat een kapje gewenst is.
Volgens de Raad Nederlandse Detailhandel (RND) is het nog te vroeg om percentages te plakken op het aantal klanten dat standaard een mondmasker op zak heeft. "We denken dat het elke dag een beetje meer wordt", zegt RND-directeur Eus Peters.
"Vorige week voelden veel mensen zich met een kapje nog ongemakkelijk in de winkel, nu is er de rugdekking van Rutte", voegt Peters toe. "Dit is nog een overgangsweek. Het moet gaan indalen dat we moeten overschakelen op een mondkapjesmaatschappij".
In de detailhandel is het overigens nog erg zoeken naar hoe het na deze week verder moet. Sommige grote ketens zoals drogisterijen en parfumeries stellen kapjes verplicht in de filialen, maar niet elke winkelketen wil zo'n drastische maatregel nemen, ook al mogen ze dit wel. Winkeliers zijn terughoudend omdat het kabinetsbeleid een dringend advies is, maar geen harde richtlijn. Ook kleinere ondernemers worstelen momenteel met dit dilemma, zegt brancheorganisatie INretail.
'Ze moeten duidelijkheid scheppen', vindt men op straat in Lelystad. Bekijk de reacties:
Het Nederlandse mondkapjesbeleid riep al eerder veel vragen op. Terwijl steeds meer buurlanden de kapjes tijdens de eerste golf verplicht stelden, deed Nederland niet mee. Volgens het kabinet hielpen de niet-medische kapjes niet bij de bestrijding van het virus en was er kans dat mensen zich juist onvoorzichtiger zouden gaan gedragen. In enkele grote steden werd in augustus wel tijdelijk geëxperimenteerd met een mondkapjesplicht op enkel specifieke plekken.
Het landelijk mondkapjesadvies kwam er gisteren alsnog op verzoek van de Tweede Kamer. Een meerderheid van de Kamerleden bleek in een debat voor het dragen een mondmasker in de publieke binnenruimte. De precieze invulling van de nieuwe richtlijn wordt morgenavond pas bekendgemaakt.
Overigens ging het kabinet vanmiddag ook overstag wat betreft het dragen van een kapje op middelbare scholen. Gisteren zei de premier dat het mondkapjesadvies niet voor het voortgezet onderwijs zou gaan gelden; vandaag maakte hij bekend dat ook middelbare scholen worden geadviseerd mee te doen.
Zo maakte Rutte gisteren bekend dat het kabinet nu toch adviseert om in binnenruimtes mondkapjes te dragen:
