Ook 'Nederlands' vaccin gaat grootschalige testfase in

Het Nederlandse Janssen Vaccins is begonnen met testen van een coronavaccin op 60.000 vrijwilligers in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en enkele Zuid-Amerikaanse landen. Het vaccin, dat ontwikkeld wordt in Leiden, is een van de zes vaccins die door de Europese Unie zijn gereserveerd.

Tijdens deze derde fase krijgen tienduizenden mensen boven de 18, waaronder een grote groep ouderen, het middel in landen waar het virus nog volop rondgaat. Een deel krijgt een placebo. Afhankelijk van dit onderzoek zal moeten blijken of het vaccin mensen voldoende beschermt en wat de bijwerkingen zijn.

Janssen, dat een dochteronderneming is van het Amerikaanse Johnson & Johnson, is niet het eerste bedrijf dat de derde fase in gaat. Drie andere bedrijven waar de Europese Unie afspraken mee heeft gemaakt, zijn al aan de derde fase begonnen. Ook in China en Rusland zijn al enkele bedrijven begonnen met het inenten van tienduizenden vrijwilligers.

Eerste resultaten

Ondertussen is Janssen al begonnen met de productie van het vaccin. Naar verwachting zullen de eerste resultaten begin volgend jaar gepubliceerd worden. Mochten die gunstig zijn, dan kan het bedrijf een vergunning aanvragen om in de Europese Unie op de markt te mogen worden gebracht.

Een onderhandelingsteam heeft namens de Europese Unie met het bedrijf afgesproken dat 200 tot 400 miljoen vaccins volgend jaar beschikbaar komen voor Europese landen. Over de voorwaarden wordt nog onderhandeld. De vaccins zullen volgens afspraak eerlijk over de Europese landen worden verdeeld die het vaccin willen hebben.

Een overzicht van de zes vaccins die mede namens Nederland zijn gereserveerd:

Volgens Hanneke Schuitemaker, die het onderzoek naar de ontwikkeling van het vaccin leidt, betekent de enorme snelheid waarmee het vaccin wordt ontwikkeld niet dat de veiligheid in het geding is. "In de fase 1 en 2-studie die we in juli zijn begonnen hebben we na vier weken gekeken of ze het goed hebben verdragen, of het veilig was en of ze een goed immuunrespons laten zien op het vaccin. En aan al die drie criteria is voldaan."

"Natuurlijk kunnen wij nu niet zien wat de eventuele langetermijneffecten zijn," stelt Schuitemaker. "Maar er worden wel voldoende mensen gevaccineerd om een beeld te krijgen hoe mensen erop reageren. Dat is niet anders dan met andere vaccinprogramma's. Sterker nog, wij hebben nog niet eerder een studie gedaan met zestigduizend mensen."

-20 graden

Naast deze fase 3-studie is het bedrijf ook van plan een aparte studie op te zetten in het Verenigd Koninkrijk, waar deelnemers een dubbele dosis van het vaccin krijgen. Terwijl de derde fase dus al is begonnen, loopt in Nederland nog de tweede fase van het onderzoek. 135 vrijwilligers hebben de afgelopen maand het middel gekregen.

Waar enkele andere vaccins alleen onder heel koude temperaturen houdbaar zijn, wijst Janssen erop dat het vaccin drie maanden houdbaar is bij -8 graden, en twee jaar bij -20 graden Celsius. "Dit maakt dat er gebruikt gemaakt kan worden van de standaard distributiekanalen voor vaccins", schrijft het bedrijf.

Welke stappen zijn er voordat een vaccin op de markt komt? Bekijk onze slider: