Kritische Kamer waarschuwt kabinet, Rutte verwacht maatregelen in meer regio's

Het kabinet moet er hard aan werken om het vertrouwen in het coronabeleid niet te verliezen. De aanpak en communicatie moeten beter. Dat hebben partijen in de Tweede Kamer gezegd over het toenemend aantal besmettingen in het land en de maatregelen van het kabinet. Niet eerder was de kritiek in de Kamer zo hard.

Het kabinet houdt de ontwikkelingen scherp in de gaten, zei premier Rutte, maar hij kondigde nog geen nieuwe maatregelen aan. Hij zei wel te verwachten dat er deze week acht regio's bij komen, waar mogelijk ook meer maatregelen nodig zijn. Welke dat zijn, zei hij niet. In ieder geval komen er weer vaker persconferenties, waarschijnlijk iedere twee weken. De Kamer drong daar ook op aan.

Vooral het gebrek aan testcapaciteit en de soms onduidelijke communicatie vanuit het kabinet kregen kritiek van de Kamer. Niet alleen van oppositiepartijen maar ook van regeringsfracties. Partijen vroegen zich bovendien af of het kabinet wel eerlijk is geweest over de mondkapjesrichtlijn voor medewerkers in de ouderenzorg.

De oppositieleiders waren fel in hun kritiek op de regering:

Eerder op dinsdag meldde het RIVM dat het aantal besmettingen afgelopen week fors is toegenomen. RIVM-directeur Van Dissel sprak van de vooravond van een tweede golf.

Meer zorgelijke regio's

Afgelopen vrijdag werden voor de regio's met de meeste besmettingen nieuwe maatregelen aangekondigd. Zo moeten cafés eerder de deuren sluiten. Partijen vroegen zich af of dat wel voldoende is. PvdA-leider Asscher denkt van niet. "Wie denkt werkelijk dat het schrappen van het laatste rondje in de kroeg deze trend gaat keren?"

Veel kritiek was er in de Kamer over het ontbreken van mondkapjes voor zorgmedewerkers tijdens het begin van de uitbraak. Volgens de premier had dat niets te maken met schaarste, maar was de richtlijn gebaseerd op medische oordelen van het RIVM.

De oppositie accepteerde die uitleg niet:

Nieuwsuur berichtte afgelopen vrijdag dat de mondkapjesrichtlijn op 17 augustus stilzwijgend was veranderd, van niet noodzakelijke bescherming naar wel 'noodzakelijk'. Volgens Rutte is dat alleen veranderd omdat de richtlijn onduidelijkheid opleverde. In ziekenhuizen waren de beschermingsmiddelen wel verplicht.

"De enige fout die het RIVM heeft gemaakt is dat het er niet expliciet bij is gezegd", aldus Rutte. Er was volgens hem geen sprake van zorgmedewerkers die hun werk onveilig hebben gedaan, omdat het risico op besmetting bij vluchtige contacten klein is. "De sector vroeg aan het RIVM: zijn mondkapjes noodzakelijk? Het antwoord was: medisch gezien niet. Vervolgens is er wel gevraagd ze dan ook niet te gebruiken omdat er schaarste was", zei Rutte.

Oppositiepartijen vonden het een zwak verhaal. Volgens PVV-leider Wilders zijn zorgmedewerkers misleid. "Eerst was een mondkapje niet nodig en op 17 augustus ineens wel!" Wilders wees erop dat 18.000 zorgmedewerkers ziek werden.

PvdA-leider Asscher was geïrriteerd dat de premier de mondkapjeskwestie afdeed als "administratieve kwestie". 50Plus-fractievoorzitter Van Brenk vroeg zich af wanneer het kabinet eens excuses ging maken. Jesse Klaver vond dat Rutte zich in zijn uitleg bleef "vastdraaien". "Geef uw fout toch toe", zei de GroenLinks-leider. Rutte bleef bij zijn uitleg.

Gebrek aan testen

Er was ook toenemende kritiek op het gebrek aan testen en de lange wachttijden. GGD-voorman De Gouw zei vandaag dat tienduizenden mensen niet getest kunnen worden.

Minister De Jonge verklaarde dat voor een deel doordat er in Nederland "minder grootschalige testlaboratoria zijn". Volgens hem was het tot half augustus nog rustig in de teststraten, maar daarna is de vraag ineens steil omhoog gegaan, "steiler dan verwacht".

Duitse laboratoria

De Jonge erkende dat het had kunnen helpen als er "eerder was ingezet" op contracten met grote Duitse laboratoria. "Maar in de context die we toen hadden, lag dat niet voor de hand. Maar er wordt snoeihard gewerkt, we kunnen niet alles regelen waar we op hoopten". De Jonge herhaalde zijn belofte dat er in oktober weer meer getest kan worden.

PVV-leider Wilders vindt dat De Jonge gefaald heeft. "U had zeven maanden de tijd om alles te regelen. U komt steeds met smoesjes. Bent u wel in staat om uw werk te doen?"

VVD en GroenLinks dienden een voorstel in dat ertoe moet leiden dat het kabinet "zo snel mogelijk en zo veel mogelijk" sneltesten aankoopt.

'Kabinet verliest grip'

Het kabinet moet dus harder zijn best gaan doen, vindt de Kamer. "Want het gaat niet goed, en het kabinet verliest zijn grip op het virus en het vertrouwen in de samenleving", stelde SP-leider Marijnissen. Het kabinet moet volgens ChristenUnie-Kamerlid Dik-Faber "echt eerlijker" gaan communiceren. "Liever het eerlijke verhaal dan stoere taal."

D66-fractievoorzitter Jetten vroeg zich af of alle onduidelijkheid niet leidt tot acties op sociale media als #ikdoenietmeermee. "Zolang het overheidsbeleid om het virus in te dammen niet op orde is, is er minder perspectief en helderheid voor mensen."