Kankermedicijnen later in Europa dan in VS: 'Dat kost mensenlevens'

Nieuwe kankermedicijnen zijn in Europa acht maanden later beschikbaar dan voor patiënten in Amerika. Daardoor sterven mensen in Europa eerder en onnodig, bevestigt hoogleraar Carin Uyl-de Groot van de Erasmus Universiteit na berichtgeving in het AD.

Uyl-de Groot onderzocht twaalf kankermedicijnen en ontdekte dat een nieuw middel in Europa na gemiddeld 403 dagen op de markt komt. In Amerika gebeurt dat veel sneller, gemiddeld na 161 dagen.

Voordat een medicijn daadwerkelijk kan worden toegediend, moet het worden gecontroleerd en toegelaten door het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA). In de VS gaat de Food and Drug Administration (FDA) daarover.

Volgens Uyl-de Groot doet het EMA veel langer over deze procedures dan de FDA. "We dachten dat het EMA bij de beoordeling van de medicijnen zorgvuldiger zou zijn, dat het daarom langer duurde", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar dat zagen we niet terug." Waarom die procedures bij de Europese tak dan wel langer duren, is voor Uyl-de Groot onduidelijk.

Verschillen in Europa

Als een medicijn eenmaal is goedgekeurd, verschilt het ook nog per Europees land hoe snel het middel op de markt komt. Dat ligt vooral aan de prijs die landen ervoor willen of kunnen betalen. In België, Zwitserland, Frankrijk en Oostenrijk krijgen patiënten het snelst toegang tot de geneesmiddelen. Nederland staat op de negende plek. "Wij doen het niet goed en niet slecht, we zitten ertussenin."

Het Verenigd Koninkrijk scoort heel slecht. "Daar zijn patiënten echt de dupe van dit soort procedures", zegt Uyl-de Groot. "In Oost-Europa zijn er medicijnen die uiteindelijk helemaal niet beschikbaar komen. En wat mij schokt, is dat als je erover praat met fabrikanten, ze zeggen: het is Oost-Europa. Zij denken in markttermen, maar het zijn patiënten. Die hebben recht op middelen en op een goede gezondheid."

Prijsonderhandelingen

In Nederland loopt het daadwerkelijk in gebruik nemen volgens de hoogleraar vooral vertraging op vanwege prijsonderhandelingen. "Dat is een van de struikelpunten van geneesmiddelen", zegt Uyl-de Groot. "Kankermedicijnen zijn duur en als die prijzen een stuk lager liggen, zouden de onderhandelingen ook sneller kunnen. Dan is dat geen discussiepunt meer." Een behandeling met een kankermedicijn kost rond de 100.000 euro.

De NOS heeft het EMA gevraagd om een reactie, maar die nog niet gekregen. Tegen het AD zegt de instantie dat het druk is met de coronapandemie en niet in staat is om op korte termijn te reageren.