Onderzoek: alle kankermedicijnen te duur

Vrijwel alle kankermedicijnen zijn onevenredig duur. Dat concluderen onderzoekers van de Erasmus Universiteit op basis van een eigen rekenmethode. De veelgehoorde argumenten van de farmaceutische industrie over hoge ontwikkelingskosten van pillen en lange terugverdientijd van investeringen zijn quatsch, zeggen de onderzoekers Carin Uyl-de Groot en Bob Löwenberg. Zij maakten een eigen algoritme om te berekenen wat dan wel eerlijke prijzen zouden zijn.

In hun onderzoek hielden zij rekening met ontwikkelingskosten, productie, verkoop en marketing van geneesmiddelen. Ook de looptijd van eventuele patenten, het alleenrecht op de verkoop, werd meegenomen. Het algoritme berekent de laagst mogelijke prijs, waarbij de fabrikant nog steeds voldoende verdient om het medicijn op de markt te brengen en te produceren.

Elf keer zo duur als nodig

En dan blijkt bijvoorbeeld dat een bekend middel tegen prostaatkanker, Enzalutamide, in Nederland elf keer zo duur als nodig is. Een behandeling kost 29.500 euro, waar 2587 euro "billijk" zou zijn, volgens de onderzoekers. Een middel tegen een minder voorkomende ziekte, Ruxolitinib, is ongeveer drie keer zo duur als nodig.

In het Verenigd Koninkrijk zijn de medicijnen ongeveer even duur als in Nederland, in de Verenigde Staten kosten ze zelfs nog veel meer. De fabrikant van Enzalutamide, Astellas, was niet direct bereikbaar voor een reactie op het onderzoek.

De onderzoekers publiceren de resultaten van deze specifieke medicijnen, omdat de fabrikanten ervan transparant waren over de kosten die zij maken om de medicijnen op de markt te brengen. Dit is niet altijd zo, veel fabrikanten zijn "schimmig" over wat ontwikkeling en productie werkelijk kosten, zegt onderzoeker Uyl-De Groot. Zij pleit voor meer helderheid: "Als die kosten zo hoog liggen, laat het dan maar zien."

Alle kankermedicijnen te duur

Hoewel van veel medicijnen de productiekosten dus moeilijk in te schatten zijn, stelt Uyl-De Groot op basis van haar onderzoek dat eigenlijk alle kankermedicijnen te duur zijn. "Zelfs als ik de hoogste prijs invoer die ooit is betaald voor de ontwikkeling van een medicijn, 2,6 miljard euro, dan nog zijn eigenlijk alle kankermedicijnen te duur."

"We hebben als burger recht op gezondheid", zegt Uyl-De Groot. "Het is overduidelijk dat het huidige model van de vrije markt niet geschikt is voor innovatieve geneesmiddelen tegen kanker." Met haar rekenmodel hoopt zij "zowel de toegankelijkheid als de effectiviteit van behandelingen van kanker te verbeteren en ook nog eens de economische last van deze ziekte te verminderen".