Werknemers slachterij Van Rooi: wij moesten werken met coronaklachten
Medewerkers van slachterij Van Rooi Meat uit Helmond zeggen tegen de NOS dat ze de afgelopen twee maanden met coronaklachten hebben doorgewerkt. Ze durven niet te melden dat ze klachten hebben of ziek zijn, uit angst hun baan te verliezen.
Een aantal werknemers verklaart dat ze de instructie kregen om te liegen. Ze zeggen dat een leidinggevende van het bedrijf hun opdroeg bij de vraag of ze ziek zijn 'nee' aan te kruisen op gezondheidsverklaringen, die dagelijks moeten worden ingevuld. Sommigen vulden uit eigen beweging de gezondheidsverklaring verkeerd in, uit vrees dat ze bij klachten nooit meer terug hoefden te komen.
Dit is wat werknemers zeggen:
De GGD en Veiligheidsregio zien in de bevindingen van de NOS aanleiding om per direct nieuwe maatregelen aan te kondigen bij het bedrijf. Per brief is Van Rooi Meat dit weekend medegedeeld dat er onaangekondigde controles van de gezondheidsverklaringen gaan plaatsvinden.
Directeur Marc van Rooi ontkent tegen de NOS dat het personeel de instructie heeft gekregen om te liegen. "Dit is bij mijn weten niet gebeurd. En als we het horen, nemen we maatregelen. We hebben maar één belang en dat is de fabriek coronavrij houden."
Van Rooi Meat is de op een na grootste slachterij van Nederland. Er werken 1700 mensen, het bedrijf heeft een omzet van 650 miljoen euro en maakte vorig jaar 35 miljoen euro winst.
Eind mei moest het bedrijf twee weken dicht toen een groot deel van het personeel besmet bleek met het coronavirus. Dat kwam aan het licht door twee steekproeven van de GGD, waarbij werknemers werden getest.
Steekproef gemanipuleerd
Volgens de klokkenluiders heeft het bedrijf de eerste van die twee steekproeven gemanipuleerd. Arbeidsmigranten in gezamenlijke huisvesting mochten op de bewuste dag niet komen werken van het bedrijf. Dat gebeurde zodat medewerkers die samenwonen niet allemaal in quarantaine hoefden bij een positieve uitslag.
Aan de steekproef ging volgens een werknemer een interne enquête vooraf, waardoor het bedrijf al wist wie ze niet en wie ze wel moesten oproepen.
De GGD zegt in een reactie tegen de NOS dat het bedrijf destijds is betrapt. "De steekproef bleek niet representatief en daar baalden we van", zegt Ellis Jeurissen, directeur van GGD Brabant-Zuidoost. "Maar we hebben het bedrijf daarop aangesproken en daarna een tweede steekproef uitgevoerd."
Liegen op de gezondheidsverklaringen is onacceptabel. Dit slaat de bodem weg onder deze controle.
In juni mocht het bedrijf in fases weer open. Een van de maatregelen was dat alle werknemers iedere ochtend bij de poort een gezondheidsverklaring moeten invullen. Wie zegt klachten te hebben, moet naar huis. Dat willen werknemers voorkomen uit angst voor hun baan. "Als ik de waarheid had gezegd, kon ik waarschijnlijk niet terugkeren", zegt een van hen.
De gezondheidsverklaringen van de werknemers zijn voor de GGD een van de belangrijkste middelen om de situatie binnen de slachterij in de gaten te houden. GGD-directeur Jeurissen zegt daarom geschrokken te zijn. "Liegen op de gezondheidsverklaringen is onacceptabel. Dit slaat de bodem weg onder deze controle."
Ook andere maatregelen binnen de slachterij, zoals 1,5 meter afstand houden en het opdoen van mondkapjes, gebeurt volgens medewerkers alleen vlak voor een controle. De GGD kondigde die controles van tevoren aan. Volgens Jeurissen van de GGD gebeurde dat "op basis van vertrouwen".
Van Rooi: met klachten geen verlies van baan
"Als we een controle krijgen, dan maken we altijd nog even een 'ererondje'", erkent directeur Marc van Rooi. "Ik hoeft dat niet onder stoelen of banken te steken, want dat doe je thuis ook als er bezoek komt." Hij ontkent dat maatregelen alleen dán van kracht zijn. "Het is altijd even streng. We hebben een dertigtal marshalls opgeleid om mensen te corrigeren."
Volgens Van Rooi zijn er vijftig medewerkers met klachten naar huis gestuurd en later weer begonnen. Hij zegt daarmee te kunnen bewijzen dat mensen die op de verklaring aangeven wel klachten te hebben hun baan niet verliezen. "Bij mijn weten gebeurt dat zeker niet. Laat ze een keer 'ja' invullen en kijken wat er gebeurt."
Marc van Rooi ging voor de camera in op de verhalen van zijn medewerkers. "Het is elke dag even streng", zegt hij over de controles in de fabriek:
Hij zegt verder dat werknemers die de instructie krijgen om te liegen zich kunnen melden bij vertrouwenspersonen en dat er een klokkenluidersregeling bestaat.
De directeur spreekt tegen dat de steekproef van eind mei is gemanipuleerd. Volgens hem is de selectie gemaakt in samenwerking met de GGD. "De steekproef was niet representatief voor het hele bedrijf. Dat klopt. Het is mij niet bekend dat de tweede steekproef werd gedaan omdat de eerste niet goed was. Er is geen reprimande op gekomen."
GGD gaat verklaringen controleren
De bevindingen van de NOS zijn voor John Jorritsma, voorzitter van de Veiligheidsregio reden om Van Rooi Meat mede te delen dat er onaangekondigde controles gaan plaatsvinden. Medewerkers van de GGD zullen daarbij gaan toezien op het juist invullen van de gezondheidsverklaringen. Zulke controles zijn nog niet eerder gebeurd.
Ook moeten bedrijfsartsen van Van Rooi de komende twee maanden wekelijks in contact blijven met de GGD over de gezondheidssituatie in het bedrijf. Dat telefonische contact zou eigenlijk afgelopen vrijdag worden beëindigd.
Jorritsma zegt nog dit weekend een brief te verwachten waarin Van Rooi Meat duidelijk maakt wat er wordt gedaan om te zorgen dat mensen zich durven uit te spreken over hun klachten. De Veiligheidsregio gaat verder de komende tijd met de Arbeidsinspectie en NVWA in overleg over eventuele vervolgstappen tegen Van Rooi Meat.
De GGD erkent dat de uitspraken van werknemers laten zien dat er eigenlijk weinig bekend is over de gezondheidssituatie bij het bedrijf. Volgens een woordvoerder is er sinds 15 juni weliswaar niemand meer positief getest die zegt te werken bij Van Rooi Meat, maar weet de GGD niet zeker of er überhaupt wel werknemers van het bedrijf getest worden.
Ook blijkt het bij de GGD niet bekend hoeveel medewerkers op gezondheidsverklaringen zeggen dat ze klachten hebben. Die informatie wordt om privacy-redenen niet gedeeld door Van Rooi Meat.
