48 uur Twitterstilte uit protest tegen antisemitisme: #NoSafeSpaceForJewHate
Het was de afgelopen dagen iets stiller dan normaal op Twitter. Een flink aantal Joodse gebruikers uit allerlei landen besloot maandag samen met sympathisanten om 48 uur lang geen gebruik te maken van het platform. De reden? In hun ogen doet Twitter niet genoeg om de verspreiding van antisemitisme tegen te gaan.
Ze voerden actie met de hashtags #NoSafeSpaceForJewHate en #48HoursSilence en veranderden hun profielfoto. Onder de deelnemers zijn Harry Potter-acteur Jason Isaacs, oud-voetballer Gary Lineker, zangeres Sophie Ellis-Bextor en de Britse opperrabbijn Ephraim Mirvis, maar ook organisaties zoals het Londense Royal Opera House en Greenpeace.
In Nederland deden onder meer Esther Voet, hoofdredacteur van het Nieuw Israëlietisch Weekblad, en Hanna Luden, directeur van het CIDI, mee aan de actie.
'Hitler kan me niks schelen'
De directe aanleiding voor de actie was een serie tweets van de Britse rapper Wiley. Hij noemde Joden "slangen" en "lafaards", beweerde dat ze een oorlog voeren tegen zwarte mensen en verantwoordelijk zijn voor de slavenhandel. Daarnaast vergeleek hij Joden met de Ku Klux Klan en zei: "Hitler kan me niks schelen, zwarte mensen kunnen me iets schelen".
Twitter verwijderde de tweets uiteindelijk, nadat Wiley zo'n 48 uur z'n gang kon gaan. Facebook en Instagram verwijderden zijn accounts, nadat hij zijn antisemitische tirade daar voortzette. Op dit moment is het Twitter-account van Wiley, een grote naam in het grime-genre en in 2018 benoemd tot lid in de Orde van het Britse Rijk, opgeschort maar niet verwijderd.
De Britse politie doet onderzoek naar de uitspraken van Wiley. Zijn management heeft hem aan de kant gezet.
Ook de Britse politiek reageerde. Een woordvoerder van premier Boris Johnson zei: "Twitter moet het beter doen. Socialemediabedrijven moeten verder gaan en dit soort haatzaaiende berichten verwijderen." De Londense burgemeester Sadiq Khan zei Twitter en Facebook te hebben aangeschreven.
Hoewel de actie een Britse aanleiding had, wijzen verschillende onderzoeken uit dat online antisemitisme een wereldwijd probleem is. De Joodse ngo Anti-Defamation League stelde bijvoorbeeld vast dat er in een jaar tijd 4,2 miljoen Engelstalige antisemitische tweets werden geplaatst.
Corona en complottheorieën
Voor Nederland zijn de beschikbare cijfers beperkt. Het Meldpunt Internet Discriminatie (MiND) registreerde in 2019 692 meldingen van discriminatie, waarvan 11 procent vanwege antisemitisme. Maar omdat niet alle antisemitische uitingen gemeld worden, is hier sprake van onderrapportage.
In een EU-breed onderzoek uit 2018 gaf 15 procent van de ondervraagde Nederlandse Joden aan via internet antisemitisme te hebben ervaren in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek.
Het Hoge Commissariaat voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties zei in april "extreem ongerust" te zijn over uitingen van Jodenhaat rondom het coronavirus. Complottheorieën dat Joden of Israël achter het coronavirus zitten worden veelvuldig verspreid door gebruikers van sociale media.
Ook in Nederland gebeurde dat, bijvoorbeeld door het Haagse raadslid Arnoud van Doorn van de Partij van de Eenheid. "Toevallig' het lab waar het virus ook is ontwikkeld?" reageerde Van Doorn op een nieuwsbericht waaruit blijkt dat een Israëlisch bedrijf werkt aan een coronavaccin. Interim-burgemeester Johan Remkes berispte Van Doorn.
Bekijk ook deze video waarin de Joodse Anne-Maria vertelt met welke vooroordelen ze te maken krijgt.
Advertentieboycot
Sociale media liggen de laatste tijd onder vuur omdat ze volgens critici te weinig doen tegen het verspreiden van haat. In juni besloten veel grote multinationals daarom tijdelijk niet meer te adverteren op Facebook, Instagram en Twitter. Haat op sociale media kwam prominenter op de agenda vanwege de dood van George Floyd en de daaropvolgende wereldwijde protesten tegen racisme.
Begin juli zei minister Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid met een plan te komen om internetbedrijven aan te pakken als ze niet daadkrachtig genoeg optreden. "Eerst aanspreken, binnen 24 uur laten verwijderen en anders gaan we ze 'namen en shamen' en volgen er boetes", zei hij tegen De Telegraaf.
Twitter vindt wel dat er snel actie is ondernomen tegen Wiley's tweets, liet een woordvoerder weten aan CNN. "Ons beleid verbiedt het aanmoedigen van geweld - of de dreiging van aanvallen - tegen mensen op basis van religie, ras en etniciteit en is het ook tegen de regels van Twitter om haatzaaiende afbeeldingen te plaatsen."
