Kamer heeft nog veel vragen bij wet voor gedupeerden toeslagenaffaire

De Tweede Kamer heeft nog veel vragen bij de regelingen die worden opgetuigd voor gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire. Staatssecretaris Van Huffelen van Financiën had dat voorzien en zei nog voor aanvang van het Kamerdebat dat ze het graag in twee delen wilde opsplitsen, zodat ze volgende week ook nog vragen kan beantwoorden.

De Kamer stemde daarmee in. "Ik denk dat iedereen hier in de zaal de ouders wil compenseren, en snel, maar er is nog veel onduidelijk", zei PVV-Kamerlid Mulder. "We hebben maar één keer om het goed te regelen", stelde CDA'er Omtzigt.

Belastingdienst gaat toetsen

Veel kritiek kwam van SP-Kamerlid Leijten. Ze noemde het kwetsbaar dat de Belastingdienst zelf gaat toetsen of er fouten zijn gemaakt en of mensen in aanmerking komen voor een financiële regeling. "Dus de dienst die het jarenlang verkeerd heeft gedaan, moet dan zeggen: hallo, ik geef mezelf een rode kaart." Azarkan van Denk sprak van een "slager die eigen vlees keurt".

Van Huffelen stelde dat het gaat om een groep medewerkers van de Belastingdienst die niets te maken heeft gehad met de affaire. "Het is belangrijk dat ze het vertrouwen kunnen winnen. Ze willen graag recht doen aan de ouders", verzekerde ze de Kamer.

De toeslagenaffaire draait om duizenden ouders die er onterecht van zijn beschuldigd dat ze hebben gesjoemeld met toeslagen voor kinderopvang. Veel mensen moesten (tien)duizenden euro's terugbetalen en kwamen daardoor in de financiële problemen. "Ik heb appjes van mensen die hun kinderen niet te eten kunnen geven", illustreerde Omtzigt. "Een grotere schande heb ik hier niet gezien de afgelopen jaren."

Opzet/grove schuld

Een van de groepen waarover het debat ging was die van ouders die onterecht het predicaat 'opzet/grove schuld' hebben gekregen van de Belastingdienst. Mensen kregen dat stempel als ze volgens de fiscus onjuiste informatie hadden gegeven.

Daar bleek lang niet altijd bewijs voor te zijn, maar de gelabelde ouders kwamen wel in de problemen. Ze moesten alles terugbetalen en kwamen niet in aanmerking voor een betalingsregeling. Afgelopen maandag zegde de staatssecretaris al toe dat deze mensen aanspraak kunnen maken op de zogenoemde vangnetregeling.

Leijten zei dat mensen die in de categorie 'opzet/grove schuld' zitten, automatisch in aanmerking zouden moeten komen voor de regeling. "Als je bent aangepakt onder die noemer, moet je compensatie kunnen krijgen", zei het Kamerlid. "Als dit niet wordt geregeld, is het moeilijk voor de SP om in te stemmen met de wet."

Verschillende Kamerleden hekelden dat ouders zelf de Belastingdienst moeten benaderen als ze compensatie willen. "De PVV wil dat ouders zelf actief worden benaderd", zei Mulder. "Nodig ze uit!", formuleerde Leijten het. "Laat mensen niet zelf komen."

Nijboer van de PvdA trok een parallel met de gaswinning in Groningen, waar gedupeerden al jaren wachten op de versterking van hun woning. "Mensen daar lopen helemaal vast en ik vrees dat deze aanpak tot dezelfde ellende gaat leiden." Hij pleitte ervoor om alle ouders een einddatum te geven. "Dus linksom of rechtsom: op die datum weet u waar u aan toe bent."

Zorgvuldig en liefst snel

De SP wil graag dat de wet er komt, benadrukte Leijten, omdat de affaire zich al zo lang voortsleept. "Maar als het niet goed genoeg is, hoeft het niet." Zo staat GroenLinks er ook in, benadrukte Kamerlid Snels: "Dilemma is dat we het snel willen voor de ouders, maar het moet zorgvuldig."

De Kamer zei verder te hopen op ruimhartigheid bij het toekennen van compensatie en de staatssecretaris ging daarin mee. "Het is een gedeelde ambitie van het kabinet en de Kamer", zei Van Huffelen. "Alle ouders verdienen een ruimhartig gebaar."

Volgende week debatteert de Tweede Kamer verder. "Mijn hoop is dan te kunnen afronden en te kunnen stemmen", zei Van Huffelen. Ze hoopt in juli aan de slag te kunnen met de wet.