Omstreden volksliedwet Hongkong aangenomen ondanks protest met stinkend goedje

In Hongkong is een zitting van het parlement over een omstreden wet korte tijd geschorst, nadat een pro-democratisch parlementslid een pot met daarin een stinkende vloeistof liet vallen op de vloer.

"Een moorddadig regime stinkt voor altijd", zei parlementslid Ray Chan, die de pot had verstopt in een Chinese lantaarn. Chan werd na zijn actie met een collega-parlementslid verwijderd uit de zaal. De brandweer werd ingeschakeld om het goedje van de vloer te verwijderen.

Ondanks de actie van Chan werd de wet, die het mogelijk maakt het beledigen van het Chinese volkslied strafbaar te stellen, na hervatting van de zitting aangenomen met 41 stemmen voor en 1 stem tegen.

Pro-democratische parlementsleden hadden de behandeling van de wet maanden weten te vertragen. Zij zien het als een nieuwe poging van China om meer greep te krijgen op de semi-autonome Chinese stad. Vorige week woensdag, toen het parlement debatteerde over de wet, gingen Hongkongers de straat op, met als resultaat honderden arrestaties.

Tiananmen-herdenking

Het aannemen van de wet zet extra druk op wat in Hongkong sowieso al een spannende dag zou worden. Het is vandaag 31 jaar geleden dat Chinese ordetroepen een eind maakten aan de demonstraties op het Tiananmenplein in Peking. Daarbij vielen honderden en mogelijk zelfs duizenden doden.

"Wat we vandaag hebben gedaan, is de wereld eraan herinneren dat we de Chinese Communistische Partij nooit moeten vergeven dat het 31 jaar geleden zijn eigen mensen heeft vermoord", zei parlementslid Chan, nadat hij de stinkende vloeistof had achtergelaten op de parlementsvloer.

Chan werd vorige maand ook al eens door beveiligers verwijderd uit het parlement:

Volgens China-correspondent Sjoerd den Daas is de Tiananmen-herdenking vandaag extra beladen. Hongkong was tot vorig jaar de enige plek in China waar überhaupt de protesten herdacht mochten worden.

Dit jaar mag dat ook, maar Peking heeft wel massale herdenkingsbijeenkomsten verboden vanwege het coronavirus; er mogen maximaal acht personen bij elkaar komen, wat de facto neerkomt op een verbod, ook al telde Hongkong vooralsnog slechts vier coronadoden.

"Er wordt volop getwijfeld aan de argumentatie van de autoriteiten. Het komt vooral Peking ook niet slecht uit", zegt Den Daas in het NOS Radio 1 Journaal. "Zeker in het licht van de omstreden veiligheidswet, die op zeer korte termijn lijkt te worden ingevoerd." Vanwege die veiligheidswet wordt onder meer oppositievoeren in Hongkong moeilijker.

Uit voorzorg hadden de autoriteiten Victoria Park, waar in Hongkong normaliter de herdenking wordt gehouden, uit voorzorg afgezet met dranghekken. Toch liepen er ondanks het verbod op massabijeenkomsten en de afzettingen vanavond duizenden inwoners van de stad het park in, onder meer om kaarsjes aan te steken.

Er werd bij de herdenking geroepen om de onafhankelijkheid van Hongkong:

Agenten besloten niet in te grijpen in Victoria Park. Dat deden ze wel in arbeiderswijk Mong Kok in stadsdeel Kowloon, toen demonstranten zich daar groepeerden. De politie zette pepperspray in en arresteerde betogers die wegen wilden blokkeren.

Den Daas had al verwacht dat Hongkongers vandaag alsnog op allerlei manieren de protesten op het Plein van de Hemelse Vrede zouden herdenken. "Mensen willen laten zien: Hongkong is vrij en moet dat blijven", zegt hij. Hij denkt dat daarom velen bereid zijn het risico nemen opgepakt te worden. "Want men heeft nu zoiets van: als wij ons nu niet laten horen, kan het volgend jaar misschien helemaal niet meer."

Hongkong was tot 1997 een Britse kolonie. Sindsdien hoort de stad weer bij China, maar wel met een eigen economisch systeem en meer democratische vrijheden. Sinds maart vorig jaar wordt er massaal gedemonstreerd in de stad tegen de groeiende invloed van China. Op het hoogtepunt deden miljoenen mensen mee aan de protesten, die geregeld gewelddadig verliepen. Nu de uitbraak van het coronavirus lijkt beteugeld in de stad, laaien de spanningen weer op.

NOS op 3 legde eind vorig jaar uit waar de protesten over gingen: