Ongezond leven blijkt minder vaak oorzaak ernstige obesitas bij kinderen

Het aantal kinderen met ernstige obesitas dat niet aan een ongezonde leefstijl is te wijten, is aanzienlijk groter dan gedacht. Dat concluderen medisch specialisten op basis van onderzoek onder 282 kinderen van 0 tot 18 jaar.

Bij 19 procent van de onderzochte kinderen met ernstige obesitas werden medische oorzaken gevonden voor hun overgewicht. Er werd altijd van uitgegaan dat dit zo'n 2 tot 5 procent was, schrijven de onderzoekers in een artikel in het medische wetenschappelijke tijdschrift PLOS One.

De wetenschappers zijn verbonden aan het Centrum Gezond Gewicht, een samenwerkingsverband van drie ziekenhuizen.

Afwijkingen

De aandoeningen liepen uiteen van zeldzame genetische afwijkingen tot medicijngebruik of eerder opgelopen hersenschade. "Bij al deze kinderen zijn de systeempjes voor honger en verbranding kapot. Dus ze hebben ontzettend veel honger - meer dan wij ons ooit kunnen voorstellen - en ze verbranden eten ook nog eens minder snel", zegt arts-onderzoeker Lotte Kleinendorst van het Erasmus MC.

Het is volgens de betrokken wetenschappers voor het eerst dat een groep kinderen met ernstige obesitas zo nauwkeurig en uitgebreid onder de loep is genomen. Van dna-tests en hormoonmetingen in het bloed tot conditietests bij de kinderfysiotherapeut en metingen van de verbranding bij de kinderdiëtist.

Daarnaast beschikten de onderzoekers over een relatief grote onderzoeksgroep, omdat in Nederland kinderen met overgewicht eerder naar een arts worden gestuurd dan in andere landen, zegt Kleinendorst. "In het buitenland wordt vaker enkel gezegd dat ze gezonder moeten leven."

Opluchting bij ouders

Bijna 16 procent van Nederlandse kinderen en jongeren kampen met overgewicht. Zo'n 18.000 kinderen hebben ernstige obesitas. Het vaakst werd door de wetenschappers een genetische afwijking gevonden bij kinderen die al voor de kleuterklas obesitas hadden.

Volgens Kleinendorst waren de ouders van kinderen waarbij zo'n afwijking werd gevonden vooral opgelucht. "Zij kunnen nu beter uitleggen wat er aan de hand is en dus ook tegen bijvoorbeeld opa of oma zeggen dat ook dat ene snoepje niet gegeven moet worden."

Ze gaat verder met haar onderzoek. Zo wil ze graag weten wanneer de kinderen precies te zwaar worden. Want hoe eerder wordt ontdekt dat hun overgewicht niet te wijten is aan een ongezonde leefstijl, hoe beter de behandeling.

Ook zou ze het onderzoek graag uitbreiden naar volwassenen. "Want dan wordt al helemaal vaak gezegd: ga gezonder eten en meer bewegen."