Jongeren kampen met corona-eenzaamheid: 'Ik mis mensen om me heen'

• Ivo Landman

  redacteur Online

Eenzaamheid in tijden van corona. Het typische beeld doemt op van een bejaarde verpleeghuisbewoner achter een raam. Maar juist veel jongeren ervaren vaker eenzaamheidsgevoelens dan voor de crisis, blijkt uit onderzoek van I&O Research.

Uit het onderzoek blijkt dat drie op de tien Nederlanders zich eenzaam voelen in de coronacrisis. Vooral onder jongeren is een stijging te zien. Bijna de helft in de leeftijdsgroep van 25 tot 34 jaar voelt zich eenzamer dan voor de coronacrisis en bij jongeren onder de 25 is dat aantal nog groter.

Het onderzoeksbureau vroeg jongeren in maart, en in mei opnieuw, of ze zich eenzamer voelen dan voor de crisis:

Dat juist jongeren meer eenzaamheid ervaren is niet zo vreemd, volgens Hans Alderliesten van kennisinstituut Movisie. Dat instituut werkte niet mee aan de enquête, maar doet wel onderzoek naar effecten van de coronacrisis, zoals eenzaamheid.

Veel ouderen staan al meer aan de zijlijn en worden niet per se eenzamer door de crisis, blijkt uit de enquête. Volgens Alderliesten is in het algemeen de kans op eenzaamheid groter naarmate mensen ouder worden. Jongeren zitten in een leeftijdsfase waarin ze zich willen ontwikkelen. "Ze willen erop uit, reizen, nieuwe relaties aangaan. Ze zijn heel erg bezig met zelfontplooiing, en dat is nu lastig. Veel plekken waar ze hun sociale leven hebben, zoals school en werk, zijn dicht."

'Beetje neerslachtig'

Lucia van den Heuvel (26) uit Spijkenisse herkent dat helemaal. De studente heeft sommige van haar vriendinnen maanden niet gezien, vooral omdat ze niet met het ov wil reizen. "Ik heb er wel over gedacht om met de metro en de trein te gaan, maar ik heb lichte gezondheidsklachten, dus dat is toch wel een beetje eng. En mijn moeder is 61, dus ben ik extra voorzichtig."

Haar vriend in Eindhoven ziet ze alleen als ze een lift met de auto kan regelen en met haar vriendinnen is het vooral videobellen. "We chatten veel, spelen spelletjes online, maar het is toch niet hetzelfde. Je kunt niet meer zorgeloos in een café even de dag doornemen. Je mist het face-to-face contact. Alles moet op afstand en daar word ik soms wel een beetje neerslachtig van."

Voor sommigen hebben de coronamaatregelen meer impact. Jasper van Galen (29) uit Zeist zag in een paar dagen tijd zijn hele sociale leven wegvallen. "Ik doe vrijwilligerswerk, zit in een zangkoor, dat viel opeens allemaal weg. Daarbij woon ik alleen en moet ik nu thuiswerken, dus collega's zie ik ook niet meer. Af en toe ga ik met iemand wandelen of spreek ik met mijn ouders af, maar dat is het."

Zijn vrije tijd vult hij met tv-series en videobellen, maar Jasper verlangt heel erg naar een biertje met vrienden op het terras. "De ideeën over wat je thuis kan doen raken een beetje op. Af en toe merk ik dat ik hersenloos tv zit te kijken en dat ik denk, wat ben ik eigenlijk aan het doen? En videobellen is leuk, maar je voelt de afstand. Er zit toch een scherm tussen en ik ben een heel sociaal persoon, ik mis mensen om me heen. Die zie ik nu alleen als ik boodschappen ga doen."

Er zijn ook jongeren die al vóór de pandemie met eenzaamheidsgevoelens zaten. Voor hen is deze tijd extra zwaar, merkt ook mbo'er Niels Essens (19) uit Sint-Oedenrode. Met begeleiding van Join Us, een stichting die eenzame jongeren helpt, was het hem gelukt wat meer contact te krijgen met anderen, maar toen kwam corona. "In het begin vond ik dat niet heel erg, toen dacht ik nog dat het wel zou meevallen."

Het viel niet mee. De lessen op school veranderden in thuisonderwijs en ook de tweewekelijkse bijeenkomsten van Join us hielden op. "Nu gaat dat met videobellen. Dat is ook wel fijn, maar je merkt wel dat dat het toch niet helemaal is. En dat thuisonderwijs is een stuk vermoeiender. Als je op school komt, heb je afleiding. Zelfs al heb je niet veel contacten, je ziet wel mensen om je heen."

Tijdelijke eenzaamheid

Niels hoopt spoedig de nieuwe vrienden te kunnen zien die hij door Join Us had leren kennen. Hij wil ook weer naar school. "Maar ik vraag me af of die dit schooljaar nog opengaat. Het kan heel goed dat het september wordt."

Join Us richt zich op mensen die chronische eenzaam zijn en om hulp vragen, zegt Jolanda Van Gerwe van de stichting. "Die worden in deze crisis teruggeworpen op oude patronen en kunnen terugvallen. Daarom zorgen we nu dat we in ieder geval contact houden met hen."

Volgens Van Gerwe wordt eenzaamheid bij jongeren pas een probleem als die langdurig is. "Het is een gevoel. Veel jongeren hebben wel eens last van tijdelijke eenzaamheid. Als de maatregelen over een maand weer worden versoepeld, is die tijdelijke eenzaamheid ook niet heel erg. Maar als het langer duurt, kan het voor sommigen grotere gevolgen hebben."