De CO2-uitstoot is flink lager, en niet alleen door coronamaatregelen
De uitstoot van broeikasgassen daalt flink. Niet alleen door de coronamaatregelen, maar ook door een recordopbrengst van zonne- en windenergie. Daarbij komt nog de huidige lage gasprijs, waardoor kolencentrales zeer weinig produceren.
Dit zeggen energie-experts tegen de NOS. Tegelijkertijd zien bedrijven in de duurzame energiesector hun opdrachten zodanig teruglopen, dat ze juist bang zijn dat de klimaatdoelen alsnog in gevaar komen.
Martien Visser, deskundige op het gebied van de energietransitie, heeft uitgerekend hoeveel CO2-uitstoot op dit moment wordt vermeden. Met de huidige maatregelen, die tot in mei van kracht zijn, gaat het om 4,5 Megaton minder CO2. Dat zit hem vooral in minder verkeer op de weg, een lagere elektriciteitsvraag en bedrijven die minder produceren. De luchtvaart is hierin niet meegenomen, omdat die niet meetelt voor de nationale klimaatdoelstellingen.
Hoe het na de volgende maand verder gaat, is onzeker. Toch waagt Visser zich aan een voorzichtige voorspelling: "Als ik aanneem dat vanaf 1 juni de economie gedurende zes maanden weer stapsgewijs wordt opgebouwd, dan kom ik voor dit jaar uit op ongeveer 12 Megaton minder CO2-uitstoot dan zonder de maatregelen." Deze hoeveelheid komt ongeveer overeen met de uitstoot van alle kolencentrales in Nederland.
Duurzame projecten stilgevallen
Toch zijn duurzame bedrijven bang dat het klimaat er weinig mee op schiet. Uit een inventarisatie door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) blijkt dat veel bedrijven merken dat de vraag naar hun producten inzakt. "Bijna alle bedrijven verwachten een licht tot zeer groot negatief effect op de klimaatdoelen. De belangrijkste redenen zijn het wegvallen van de vraag en het stagneren van projecten", stelt de NVDE.
Het betekent volgens de brancheorganisatie bijvoorbeeld dat mensen nu geen woningisolatie toepassen en geen warmtepompen meer bestellen. Of dat projecten voor zonnepanelen en windmolens vertraging oplopen en dat vergunningen van gemeenten langer duren. Het brengt volgens Olof van de Gaag van de NVDE de klimaatdoelen in gevaar.
"Nederland wil in 2030 zijn CO2-uitstoot hebben gehalveerd. Op dit moment daalt de uitstoot, maar dat is niet blijvend. De economie houdt nu z'n buik in. Maar structurele afslanking van de uitstoot blijft noodzakelijk. Bijvoorbeeld door energie te besparen en duurzame energie op te wekken komen er bovendien veel nieuwe banen bij", zegt Van de Gaag.
Urgenda-vonnis
Intussen lijkt het of de dalende uitstoot het zogenoemde Urgenda-doel wel dichterbij brengt. Volgens de rechter moet Nederland eind dit jaar de uitstoot van broeikasgassen met een kwart hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. In december werd dit vonnis door de Hoge Raad bekrachtigd.
Naar verluidt komt het kabinet morgen met het definitieve pakket maatregelen om aan het Urgenda-vonnis te kunnen voldoen. Eerder deze maand werd bekend dat het kabinet wil dat kolencentrales minder gaan produceren, zodat ze ook minder uitstoten.
Marjan Minnesma van Urgenda vermoedt dat er daarnaast onder meer geld komt voor burgers en bedrijven om energiebesparende maatregelen te kunnen nemen. Dat is ook goed voor de bedrijven die duurzame producten maken, zegt ze, en kan ze helpen om de coronadip door te komen. Daarnaast is het volgens haar belangrijk dat de uitstoot structureel daalt, en niet straks alleen maar weer toeneemt als de coronacrisis achter de rug is.
Martien Visser denkt dat zonder aanvullend beleid de uitstoot na de coronacrisis weer zal toenemen. Als de economie straks opveert, zullen mensen weer in hun auto stappen en spullen gaan kopen, zegt hij. Toch vermoedt hij dat een klein deel wel structureel zal zijn.
Zo hebben bedrijven en organisaties inmiddels geleerd hoe ze online kunnen vergaderen. Visser, woonachtig in het noorden van het land: "Ik denk dat ik ook zelf wat minder vaak van Groningen naar het westen zal rijden voor vergaderingen, en dat via videoconferenties zal doen. Ik denk dat dat voor veel Nederlanders zal gelden."