Timmermans wil meer klimaatmacht, fel verzet in Europees Parlement
De Europese Commissie krijgt de macht om het klimaatbeleid van landen aan te scherpen. De commissie mag landen die niet voldoende hun best doen om de afgesproken doelen te halen een tik op de vingers geven. Dat staat in de klimaatwet, die later vandaag door Eurocommissaris Frans Timmermans wordt gepresenteerd.
Timmermans wil de mogelijkheid hebben om tussentijds in te grijpen. Hij is bang dat anders het doel om in 2050 een klimaatneutraal Europa te hebben niet gehaald wordt, zo blijkt uit de tekst.
Bijna alle Europese regeringsleiders spraken in december af dat de EU in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 50 tot 55 procent moet verlagen en in 2050 klimaatneutraal moet zijn, maar voor het definitieve besluit is het nodig dat alle EU-lidstaten instemmen. Polen lag toen nog dwars, omdat het land zich afvraagt of de doelen voor hen wel haalbaar zijn. Komende zomer valt het definitieve besluit.
Dwang
De plannen van Timmermans leiden tot fel verzet in het Europees Parlement. Bij het CDA, dat ook de uitgelekte versie van de nieuwe klimaatwet heeft gelezen, noemen ze het overdracht van macht. Europarlementariër Esther de Lange omschrijft het als "een machtstransfer".
Volgens de tekst uit het wetsvoorstel is de maatregel nodig om bij te sturen als het de verkeerde kant op gaat. Jan Huitema van de VVD vindt dat niet slim. "Hiermee jaag je mensen tegen je in het harnas. Je moet zorgen dat je steun hebt van burgers en bedrijven. Verleiden en niet dwingen."
Door meer macht naar de Europese Commissie over te hevelen wordt niet alleen de rol van de regeringsleiders kleiner, ze verliezen in feite hun vetorecht. Dat geldt ook voor het Europees Parlement. Bas Eickhout van GroenLinks baalt enorm van de discussie. Hij heeft het ook gelezen in de wetteksten. "Dit is natuurlijk een valse start van de hele 'Green Deal'. Ik wil het hebben over meer ambitie in de klimaatmaatregelen, maar in plaats daarvan gaat de discussie nu over de procedure."
Hoe nu verder
De klimaatwet moet nog worden goedgekeurd door zowel de Europese Raad, waarin de regeringsleiders van de EU-lidstaten zitten, als het Europees Parlement. Dat zal, zo zeggen alle politici die de NOS sprak, niet zonder slag of stoot gebeuren. Als dit plan doorgaat, dan mag het Europees Parlement alleen nog ja of nee zeggen als de Europese Commissie de bevoegdheid om in te grijpen gaat gebruiken. "Dat werkt niet. Met dwang ga je er echt niet komen", zegt Huitema van VVD.
Een woordvoerder van de Europese Commissie laat weten dat het niet de bedoeling is om straffen uit te delen. "Het gaat om de klimaatneutraliteit, dat is de stip aan de horizon in 2050. We vullen alleen de weg daarnaartoe in, zoals is gevraagd door de regeringsleiders."
De verwachting is dat volgende week in Straatsburg een fel debat over het wetsvoorstel zal worden gevoerd, waarbij zelfs de mogelijkheid aanwezig is dat de klimaatwet wordt verworpen.
